Geen exceptieve toets bij beoordeling of tankstation past binnen bestemming

In een uitspraak van 14 november 2018 oordeelt de Afdeling dat een tankstation binnen de bestemming “detailhandel” past. Tot zover niets nieuws. De Afdeling kiest er in deze zaak echter voor om niet exceptief te toetsen aan de Standaard voor Vergelijkbare Bestemmingsplannen 2008 (SVBP) en de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2008, maar in plaats daarvan slechts te kijken naar het bestemmingsplan zelf. De plankaart en de planregels blijven dus bepalend voor de vraag wat is toegestaan.

Datum:  14 november 2018

Leestijd:  +/- 2 minuten

In een uitspraak van 14 november 2018 (ECLI:NL:RVS:2018:3721) oordeelt de Afdeling dat een tankstation binnen de bestemming “detailhandel” past. Tot zover niets nieuws. De Afdeling kiest er in deze zaak echter voor om niet exceptief te toetsen aan de Standaard voor Vergelijkbare Bestemmingsplannen 2008 (SVBP) en de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2008, maar in plaats daarvan slechts te kijken naar het bestemmingsplan zelf. De plankaart en de planregels blijven dus bepalend voor de vraag wat is toegestaan.

Tankstation: detailhandel of bedrijf?

In deze zaak heeft het college een omgevingsvergunning verleend voor de bouw van een onbemand tankstation, op gronden met de bestemming “detailhandel”.

Een concurrent – de appellant in dit geval – is het niet eens met dit besluit, omdat volgens hem een tankstation alleen onder de bestemming “bedrijf” met functieomschrijving “verkooppunt motorbrandstoffen” zou zijn toegestaan. Dit volgt uit de SVBP, waarin normen zijn opgenomen die van toepassing zijn op de vormgeving en inrichting van bestemmingsplannen en tot doel hebben deze op vergelijkbare wijze op te bouwen en weer te geven. Ingevolge de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2008 moet een bestemmingsplan worden ingericht conform de normen uit de SVBP 2008.

Appellant vraagt in zijn beroepschrift daarom in feite om een exceptieve toets aan deze regeling, waarbij in de omgevingsvergunningprocedure niet slechts aan het daarvoor geldende toetsingskader uit de Wabo en het bestemmingsplan wordt getoetst, maar een doorkijkje wordt gemaakt naar de regeling met achterliggende normen uit de SVBP.

Bouwplan past binnen bestemming detailhandel

In eerste aanleg oordeelt de rechtbank dat het bouwplan voor het tankstation binnen de bestemming “detailhandel” past. Het tankstation voldoet namelijk aan de definitie van detailhandel zoals die in het bestemmingsplan is opgenomen.

Daarbij merkt de rechtbank op dat de SVBP geen algemeen verbindend voorschrift is en het bestemmingsplan al formele rechtskracht heeft. Het is volgens de rechtbank daarom niet in strijd met de rechtszekerheid dat een tankstation ook onder de definitie van detailhandel kan vallen, ondanks dat deze in de SVBP onder de definitie van bedrijf wordt geschaard. Met andere woorden; de rechtbank ziet geen aanleiding om het artikel in de planregels waarin het begrip detailhandel is opgenomen, bij wege van exceptieve toetsing wegens strijd met de SVBP buiten toepassing te laten.

SVBP kan niet afdoen aan zelfstandige betekenis planregels

De Afdeling sluit zich grotendeels bij deze uitspraak van de rechtbank aan. Ook de Afdeling gaat er namelijk vanuit dat de op de plankaart aangeduide bestemming en de daarbij behorende planregels bepalend zijn voor het antwoord op de vraag of een bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan. De normen uit de SVBP kunnen in beginsel niet afdoen aan de zelfstandige betekenis die aan planregels toekomt.

De Afdeling merkt in dit kader op dat ingevolge de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2008 een bestemmingsplan wel overeenkomstig de normen uit de SVBP moet worden vormgegeven.

Vervolgens oordeelt de Afdeling dat de omschrijving van het begrip “detailhandel” in dit bestemmingsplan overeenkomt met die in de SVBP. In zoverre is het bestemmingsplan dus vormgegeven overeenkomstig de normen uit de SVBP. “Reeds hierom bestaat geen grond voor onverbindendverklaring wegens strijd met de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2008, nog daargelaten of gelet op hetgeen in rechtsoverweging 6 is overwogen daarvoor wel ruimte bestaat”, aldus de Afdeling. Bij dit laatste doelt zij op de zelfstandige betekenis die aan planregels toekomt en waaraan de normen uit de SVBP in beginsel niet kunnen afdoen.

Geen exceptieve toetsing, planregels bepalend

Om te bepalen of een bouwplan binnen het bestemmingsplan past, blijven de plankaart en de begripsomschrijvingen in de planregels bepalend. Een tankstation kan daarom zijn toegestaan binnen de bestemming “detailhandel”. Dat in de normen voor uniforme bestemmingsplannen iets anders is vermeld, doet hier niet aan af. De Afdeling lijkt namelijk (vooralsnog) niet aan een exceptieve toets aan de SVBP en Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2008 te willen.

Quickscan bestemmingsplan

Wilt u zelf duidelijkheid of uw bouwplan past binnen het bestemmingsplan? Voor een vaste prijs onderzoeken onze specialisten de mogelijkheden. Klik hier voor meer informatie over onze Quickscan bestemmingsplan.


Blijf scherp

Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.