Bedrijfsfinanciering is in de afgelopen jaren enorm veranderd. Waar voorheen een onderneming gefinancierd werd door de ondernemer zelf (eigen vermogen) of via een bank (vreemd vermogen) zijn er nu talloze manieren van bedrijfsfinanciering mogelijk. Veel ondernemers kiezen er tegenwoordig dan ook voor – vrijwillig of uit noodzaak – verschillende vormen van financiering te combineren. Dit zogeheten “stapelen” van verschillende vormen wordt stapelfinanciering genoemd.
Een voorbeeld van stapelfinanciering: bedrijf X – dat een rekening-courant krediet heeft bij een bank – heeft twee aandeelhouders die beiden een kapitaalstorting doen om het eigen vermogen te versterken. Daarnaast verstrekt een private investeerder een geldlening om investeringen te doen, wordt het wagenpark geleased en worden de vorderingen op debiteuren gefactored door een factormaatschappij.
In dit artikel zal ik de hiervoor genoemde financieringsvormen (en enkele andere veel voorkomende financieringsvormen) nader toelichten. Deze financieringsvormen kunnen allemaal gebruikt worden in het kader van stapelfinanciering. Daarna zal ik enkele voordelen van stapelfinanciering noemen en afsluiten met een conclusie.
Bekijk ook mijn video waarin ik in bijna 60 seconden kort uitleg wat het begrip 'stapelfinanciering' precies is.
Kapitaalfinanciering
U kunt ervoor kiezen om aandelen te nemen bij oprichting van een vennootschap. Voordeel hiervan is dat u profiteert van de waardeontwikkeling van de onderneming. Nadeel is dat u uw investering kwijt bent als het faillissement van de vennootschap uitgesproken wordt.
U kunt er ook voor kiezen om – als u bijvoorbeeld al 100% van de aandelen in een vennootschap heeft – het eigen vermogen van de vennootschap te versterken door een storting in geld te doen. Dit bedrag heet een agiostorting. Ook hier geldt dat u uw investering kwijt bent bij faillissement.
In beide gevallen – dus door het nemen van aandelen bij oprichting van een vennootschap of door het nadien doen van een agiostorting – versterkt u het eigen vermogen van de vennootschap. Dat is niet het geval als u als aandeelhouder een geldlening verstrekt aan de vennootschap. In dit geval is namelijk sprake van verstrekking van vreemd vermogen. Bij het ter beschikking stellen van vreemd vermogen profiteert u niet van de waardeontwikkeling van de onderneming, maar ontvangt u periodiek een (vaste) rente. Aan het einde van looptijd ontvangt u uw lening terug.
Niet alleen aandeelhouders kunnen een geldlening verstrekken. Ook derden zoals private investeerders, business angels en/of (andere) durfkapitaalverstrekkers kunnen dit doen. Een voordeel van zulke financiers is dat zij in de regel – naast geld – ook kennis en expertise ter beschikking stellen. Vaak willen deze partijen overigens ook aandelen om te kunnen profiteren van een eventuele waardeontwikkeling van de onderneming alsook om een zekere zeggenschap (via stemrechten) te krijgen.
Tot slot kan vreemd vermogen ook door meerdere partijen samen bijeengebracht worden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij crowdfunding, waardoor ook het risico voor de financiers gespreid wordt.
Kortom, er zijn veel mogelijkheden waarbij de hiervoor genoemde financieringsvormen allemaal gemeen hebben dat kapitaal verstrekt wordt (in de vorm van eigen vermogen dan wel vreemd vermogen). Deze vormen van financiering worden dan ook kapitaalfinanciering genoemd.
Objectfinanciering
U kunt er ook voor kiezen om specifieke goederen te financieren in plaats van de onderneming als geheel. Dit wordt objectfinanciering (of activafinanciering) genoemd. De bekendste vormen van objectfinanciering zijn factoring en leasing.
Factoring is een verzamelnaam voor verschillende diensten die allemaal gemeen hebben dat een zogeheten factormaatschappij de vorderingen van de ondernemer op zijn klanten incasseert. Bij factoring worden de vorderingen op klanten of debiteuren dus gefinancierd. Hierbij kan overeengekomen worden dat ook aanvullende diensten verricht worden door de factormaatschappij zoals het voeren van de debiteurenadministratie of dat het faillissementsrisico wordt overgenomen.
Bij leasing worden niet vorderingen gefinancierd, maar (in de regel) bedrijfsmiddelen of voertuigen: een lessor geeft een object in gebruik aan de lessee voor een bepaalde periode, waarvoor de lessee aan de lessor een vergoeding betaalt.
Er zijn twee hoofdvormen: financial lease en operational lease. Bij financial lease wordt de lessee aan het einde van het contract eigenaar (soms na het gebruik maken van een koopoptie) van het object, terwijl bij operational lease het object na het einde van de looptijd teruggaat naar de lessor. Bij financial lease staat de financiering van het object dus centraal en ligt het economisch risico bij de lessor, terwijl bij operational lease het gebruik van het object centraal staat en het economisch risico bij de lessee ligt.
Zoals ik in de inleiding schreef kunnen allerlei vormen van financiering – vreemd vermogen en/of eigen vermogen, kapitaalfinanciering en/of object financiering – gecombineerd worden. Wat zijn hier nu de voordelen van?
Voordelen van stapelfinanciering
Voordeel 1: maatwerk
Het in de inleiding van dit artikel genoemde voorbeeld illustreert dat via stapelfinanciering maatwerk mogelijk is: de ondernemer kiest immers de financieringen die op dat moment het beste bij zijn bedrijf passen. Een bouwbedrijf in zwaar weer behoeft namelijk andere financiering dan een grote tandartspraktijk die goed loopt. Dit maatwerk is een eerste voordeel van stapelfinanciering.
Voordeel 2: flexibiliteit
Stapelfinanciering biedt de ondernemer een grote(re) mate van flexibiliteit. U kunt er bijvoorbeeld om u moverende redenen voor kiezen om een gedeelte van uw wagenpark te kopen en een gedeelte te leasen waarbij u kunt opteren voor een lange dan wel korte looptijd. Deze situatie is beduidend flexibeler dan de situatie waarin uw huisbank één lening verstrekt waarmee u uw gehele wagenpark koopt en aan welke lening u bovendien in beginsel vastzit tot het einde van de looptijd.
Voordeel 3: minder afhankelijkheid
Een derde voordeel van het combineren van verschillende financieringsvormen is dat financier en ondernemer minder afhankelijk zijn van elkaar. Er is immers niet meer sprake van één financier die de gehele onderneming financiert, maar van diverse financiers die allemaal een gedeelte of een ander object financieren. Hierdoor wordt de wederzijdse afhankelijkheid kleiner. Klikt het om wat voor reden dan ook niet tussen financier en ondernemer, dan kan eenvoudiger afscheid van elkaar genomen worden.
Voordeel 4: grotere kans op financiering
Een vierde voordeel is dat door het combineren van verschillende financieringsvormen een ondernemer een grote(re) kans op financiering heeft. Zo zijn banken terughoudend bij het financieren van een start-up zonder trackrecord. Crowdfunding – waarbij meerdere partijen het benodigde bedrag financieren – kan dan een oplossing bieden omdat het risico hierbij gespreid wordt over verschillende financiers. Door de vele alternatieven en door het gebruik van stapelfinanciering kunnen dus tegenwoordig meer bedrijven gefinancierd worden. Dat is niet alleen goed voor de ondernemers, maar ook voor het ondernemersklimaat en de maatschappij als geheel.
Voordeel 5: hogere financiering
Een vijfde voordeel van stapelfinanciering is dat één financier die de gehele onderneming financiert in de regel minder risico neemt dan meerdere financiers die allemaal een stukje financieren. Dat betekent dat via stapelfinanciering in de regel méér – lees voor een hoger bedrag – gefinancierd kan worden dan in het verleden het geval was.
Conclusie
Er zitten mijns inziens – mits op de juiste manier toegepast – vooral voordelen aan stapelfinanciering. Van het optimaal gebruik maken van stapelfinanciering wordt in mijn ogen iedereen beter: de financier, de ondernemer en de samenleving als geheel.
Welke combinatie van financieringsvormen het beste bij u past, hangt af van tal van factoren. Bent u ondernemer? Bent u financier? Om wat voor soort onderneming gaat het? Wat streeft u na met de financiering? Zijn er nog andere financiers? Hebben deze financiers zekerheden? Zo ja, welke zekerheden? Etc.
Kortom, het is van belang u van te voren goed te laten adviseren zodat de onderneming op de beste en meest rendabele wijze ge(stapel)financierd wordt.
