De keuze voor een ondernemingsvorm

Als beginnend ondernemer komt er veel op u af. Een belangrijke keuze is de rechtsvorm van uw onderneming. Veel ondernemers weten niet hoe ze die keuze moeten maken, maar worden in faillissement met de gevolgen van hun keuze geconfronteerd.

De meeste ondernemingen starten als ZZP-er (eenmanszaak) of als vennootschap onder firma (v.o.f.), maar ook een besloten vennootschap (B.V.) is een veelgemaakte keuze. De keuze tussen deze en andere (rechts)vormen wordt onder meer ingegeven door kostenoverwegingen, fiscale aspecten en een aansprakelijkheidsrisico, maar ook simpelweg de omvang van uw bedrijfskapitaal in verhouding tot uw privévermogen kan van belang zijn. Wat het zwaarst weegt, zal ieder voor zich moeten bepalen. De uitkomst is daardoor nogal eens verschillend. Om de keuze voor u een beetje inzichtelijker te maken, geef ik een niet uitputtend overzicht van enkele in het oog springende verschillen tussen de verschillende rechtsvormen.

Samen of alleen?

In een eenmanszaak heeft de ondernemer het over het algemeen zelf voor het zeggen. Wanneer de onderneming echter wordt gerund door meerdere ondernemers, al dan niet met verschillende inbreng, moeten er afspraken worden gemaakt over de onderlinge samenwerking. De ondernemers sluiten met elkaar een overeenkomst en treden op basis daarvan met hun onderneming gezamenlijk naar buiten als een vennootschap onder firma.

Afgescheiden vermogen

In tegenstelling tot de eenmanszaak en de v.o.f., heeft de B.V. op grond van de wet rechtspersoonlijkheid. Dit wil zeggen dat de B.V. verplichtingen kan aangaan en beschikt over een afgescheiden vermogen, waarop schuldeisers zich kunnen verhalen, zonder dat deze verhaal kunnen nemen op bestuurders of aandeelhouders. Bij de v.o.f. en de eenmanszaak is dat anders. In die constructie treedt de onderneming vaak wel onder een bedrijfsnaam naar buiten, maar blijft het steeds de ondernemer die op eigen naam en voor eigen rekening en risico (en uit eigen portemonnee) verplichtingen aangaat. Op grond van de wet is een ondernemer met een eenmanszaak of een vof privé volledig hoofdelijk aansprakelijk voor iedere verplichting die op zijn bedrijf rust; iets dat zwaar kan wegen als de onderneming ooit mindere tijden kent.

Flexibilisering B.V.-recht

Sinds ruim een jaar is het aanmerkelijk eenvoudiger geworden om een B.V. op te richten. Zie ook een eerdere blog, waarin mijn kantoorgenoot Erik Jansen schreef dat de vroegere eis van het minimumkapitaal niet meer geldt.

Terugkomend op de beginnend ondernemer, is het echter niet zo dat tegenwoordig de keuze automatisch op een B.V. valt. Ook met een B.V. kunt u niet doen en laten wat u wilt. Zo dient het bestuur van een B.V. –ook weer op straffe van persoonlijke aansprakelijkheid- een uitkering aan de aandeelhouders te blokkeren, indien schuldeisers daardoor verhaal wordt ontnomen.

Conclusie voor de ondernemer

Behalve het voorgaande spelen natuurlijk nog veel meer aspecten een rol. Staart u zich echter niet blind op de (korte termijn) voordelen en houd in uw achterhoofd dat vanuit aansprakelijkheidsperspectief op de langere termijn de keuze voor een B.V. voor de hand lijkt te liggen.