Datum: 08 maart 2017
Gewijzigd 14 november 2023
Leestijd: +/- 2 minuten
De gemeenteraad heeft een grote vrijheid om een bestemmingsplan vast te stellen, maar ook om uiteindelijk te weigeren om een (ontwerp)bestemmingsplan vast te stellen. Bij zo’n weigeringsbesluit kan de gemeenteraad wel een kritische toetsing van de bestuursrechter tegemoet zien, zeker als een initiatiefnemer al jarenlang met de gemeente in overleg is en er ook al een overeenkomst over de voorgenomen ontwikkeling (met het college) is gesloten.
Een mooi voorbeeld van een kritische bestuursrechtelijke toets, is te vinden in de uitspraak van 8 maart 2017 van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (201602984/1/R2), waarin een besluit van de gemeenteraad van Oss aan de orde is. Na een lange voorgeschiedenis besluit de raad een bestemmingsplan voor de realisatie van 6 woningen uiteindelijk niet vast te stellen.
De initiatiefnemer was jarenlang met het college in overleg over de realisatie van woningen in ruil voor het sluiten van een benzinestation. De afspraken werden in een overeenkomst neergelegd. Vervolgens weigert de gemeenteraad het bestemmingsplan vast te stellen, ondanks dat woningbouw als mogelijkheid in het beleid werd genoemd, de initiatiefnemer al genoegen had moeten nemen met minder woningen dan bij eerdere plannen én in de overeenkomst ook al afstand had gedaan van eventuele planschadevergoedingen.
De gemeenteraad verweert zich bij de bestuursrechter met de stelling dat ze niet gehouden is om een bestemmingplan vast te stellen vanwege de overeenkomst. Daar komt de gemeenteraad niet mee weg. Mede gelet op de in de uitspraak uitvoerig aangehaalde voorgeschiedenis van het hele project, is de Afdeling van mening dat de gemeenteraad weliswaar niet kan worden verplicht om een bestemmingsplan vast te stellen wat ze niet in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening acht, maar de overeenkomst is wel een omstandigheid die de raad bij de vaststelling van het plan in zijn overweging moet betrekken. Daarbij zal de gemeenteraad duidelijk moeten laten zien op welke wijze de belangen van de initiatiefnemer bij het besluit zijn betrokken. In dit geval komt de Afdeling tot de conclusie dat de belangen van de initiatiefnemer onvoldoende zijn meegewogen. Genoemd wordt onder andere de omstandigheid dat hij afstand heeft gedaan van bouwmogelijkheden, geen planschade zal vragen en kosten heeft gemaakt voor de onderzoeken ten behoeve van het ontwerpplan.
Vaste rechtspraak is dat de gemeenteraad bij besluiten omtrent bestemmingsplannen zelf beleidsruimte heeft en alle betrokken belangen moet afwegen. De bestuursrechter maakt die belangenafweging nooit zelf, maar beoordeelt slechts of het besluit van de gemeenteraad rechtmatig is. Maar let op, in situaties met een rijke voorgeschiedenis en bij het bestaan van contractuele afspraken met het college, kan de gemeenteraad zich er niet met een jantje-van-leiden bij de bestuursrechter vanaf maken! De gemeenteraad van Oss is nu aan zet om een nieuw besluit te nemen. Gelet op de duidelijke aanwijzingen van de bestuursrechter, ligt het hier voor de hand dat de gemeente zich in de herkansing wel een betrouwbare partner zal tonen...
Wilt u zelf duidelijkheid of uw bouwplan past binnen het bestemmingsplan? Voor een vaste prijs onderzoeken onze specialisten de mogelijkheden. Klik hier voor meer informatie over onze Quickscan bestemmingsplan.
Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.