Opleveren is een kerntaak van een aannemer bij het in opdracht realiseren van (bouw)werken. In welke staat een werk moet worden opgeleverd hangt uiteraard af van de afspraken tussen partijen. Meer dan eens behoort het tot de taken van de aannemer om ervoor zorg te dragen dat het werk bij oplevering is aangesloten op het elektriciteitsnet. Vreemd is dat niet: een werk is (meestal) ongeschikt voor gebruik als het niet is aangesloten op het elektriciteitsnet. Deze verplichting kan echter tot problemen leiden: meer dan eens wordt een oplevering vertraagd doordat een werk niet (tijdig) is aangesloten op het elektriciteitsnet. Een aannemer is immers (voor de aansluiting op het net) afhankelijk van de netbeheerder. Menig netbeheerder kampt met een tekort aan technisch geschoold personeel, als gevolg waarvan er vertraging ontstaat in het realiseren van de aansluiting. Wat doe je dan als aannemer?
Tip 1: Ken de geldende termijn in de wet
De Elektriciteitswet 1998 kent een termijn waarbinnen een netbeheerder aan aansluiting moet realiseren. Artikel 23 lid 4 van deze wet bepaalt het volgende.
“Een aansluiting wordt door de netbeheerder gerealiseerd binnen een redelijke termijn. Deze redelijk termijn is in ieder geval verstreken wanneer de gevraagde aansluiting niet is gerealiseerd binnen 18 weken nadat het verzoek om een aansluiting bij de netbeheerder in ingediend (…)”
(de tweede zin heeft betrekking op aansluitingen tot 10 MVA en aansluitingen voor duurzame elektriciteit of een hoogrenderende warmtekoppeling, zie sub a en b van art. 23 lid 4 van de Elektriciteitswet 1998).
Oftewel: de termijn waarbinnen de netbeheerder de (meeste) aansluiting(en) moet realiseren betreft (maximaal) 18 weken na aanvraag. Daar kan de netbeheerder dus (i.b.) aan gehouden worden!
Tip 2: Let op de aanvang van deze termijn
Een aanvraag tot aansluiting op het elektriciteitsnet wordt veelal online bij de netbeheerder gedaan. Meestal volgt daarna een offerte van de netbeheerder. Tussen het moment van aanvraag en de offerte kan enige tijd verstrijken. Het komt voor dat netbeheerders doen alsof die termijn pas aanvangt nadat de offerte is uitgebracht, dat is onjuist. De termijn vangt aan vanaf de aanvraag.
Tip 3: Wees op tijd
Een open deur (maar daardoor niet minder belangrijk): vraag op tijd de aansluiting aan! Het is eenvoudiger om van enige marge gebruik te maken, dan juridisch getouwtrek achteraf. Gebruik maken van een marge is ook nog eens een stuk goedkoper dan achteraf je gelijk halen.
Tip 4: Kom een inspanningsverplichting overeen
Een hoop problemen kunnen (voor de aannemer) worden voorkomen door ervoor te zorgen dat een inspanningsverplichting is opgenomen en geen resultaatsverplichting. Oftewel: de aannemer dient zich er redelijkerwijs voor in te spannen dat de aansluiting tijdig gerealiseerd is, maar staat daar niet voor in.
Als aannemer doe je er ook goed aan een opdrachtgever te waarschuwen voor het feit dat een netbeheerder niet zelden (te) laat is met het realiseren van een aansluiting.
Tip 5: Wees pro-actief
Is er wel een resultaatsverbintenis overeengekomen en is op voorhand duidelijk dat de netbeheerder de aansluiting niet tijdig zal realiseren, dan kan het lonen om pro-actief op te treden en (zonodig) een kort geding te starten. In dit kort geding zal de voorzieningenrechter verzocht worden de netbeheerder te veroordelen om (tijdig) de nutsaansluiting te realiseren op straffe van een dwangsom.
Het alternatief is reactief optreden. In theorie zou je als aannemer immers achteraf de geleden schade kunnen (proberen te) verhalen op de netbeheerder. Die vertragingsschade kan ernstig oplopen ingeval van een (in de bouw niet ongebruikelijke) boete bij te late oplevering. De discussie achteraf (over de schade) is niettemin een lastigere dan de discussie vooraf (over het tijdig realiseren van de aansluiting).
Tot slot
Deze tips ten spijt: het kan uiteraard voorkomen dat een aannemer te maken krijgt met een overschrijding van die 18-weken termijn en vertragingsschade als gevolg (bijvoorbeeld in de vorm van een contractuele boete op te late oplevering). Daarna kan gepoogd worden deze schade te verhalen op de netbeheerder. Een lastig element daarbij is evenwel het feit dat netbeheerder dergelijke aansprakelijkheden in hun algemene voorwaarden (vaak) uitsluiten. Die soep wordt niet altijd zo heet gegeten, aangezien aanvragers van kleinverbruikersaansluiting enige bescherming toekomt voor onredelijke bedingen in algemene voorwaarden. Een nadere uiteenzetting hiervan gaat deze bijdrage te buiten. Voor de praktijk is het met name van belang om vooraf stil te staan bij de problematiek: er is een tekort aan technisch personeel bij de netbeheerders en dit kan voor vertraging zorgen (bij het realiseren van een aansluiting). Opdrachtgevers een aannemers doen er goed aan om vooraf (bij het sluiten van de aannemingsovereenkomst) te bespreken hoe hiermee wordt omgegaan. Als niet aan procederen ontkomen wordt, dan beter vooraf dan achteraf. Schakel in dat geval tijdig juridische bijstand in als het mis dreigt te gaan om meer schade en kosten te voorkomen!
