Bestuurdersaansprakelijkheid bij het niet tijdig treffen van een voorziening

Op het moment dat je als bestuurder van een onderneming ernstig rekening moet houden met een (juridische) aanspraak op vergoeding van schade (een “claim”), dien je een voorziening te treffen. Het treffen van een dergelijke voorziening beperkt de mogelijkheid om dividenden uit te keren. Indien je geen voorziening treft en bij de dividenduitkeringen dus geen rekening houdt met een dergelijke claim en daaruit schade voortvloeit, dan heb je je taak als bestuurder onbehoorlijk vervuld en kan je aansprakelijk worden gehouden. In geval van faillissement kan dat leiden tot een aansprakelijkstelling door de curator voor het tekort in het faillissement.

Rechtspraak over het niet tijdig treffen van een voorziening en uitkeren dividend

In een sprekende zaak over deze materie heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 24 maart 2020 arrest gewezen. In deze zaak ging het om een bedrijf dat was gevestigd in een industriehaven. In 1983 is in de haven bodemonderzoek gedaan, waaruit bleek dat het slib vrij schoon was. In 1992 bleek het slib ernstig verontreinigd te zijn. Het bedrijf wordt daarop door de Staat aansprakelijk gesteld voor de (kosten van de) sanering. In een procedure wordt het bedrijf in 2005 veroordeeld tot betaling van bijna € 1,3 mln aan de Staat. Tegen dit vonnis stelt het bedrijf hoger beroep in, maar gedurende de procedure verschijnt er een deskundigenrapport waarin het bedrijf verantwoordelijk wordt gehouden voor de verontreiniging. In 2011 wordt het bedrijf uiteindelijk aansprakelijk gehouden tot betaling van bijna € 1,2 mln aan de Staat en op 31 januari 2012 is het bedrijf op eigen aangifte in staat van faillissement verklaard. In de onderhavige zaak gaat het om de verschillende uitkeringen die het bedrijf in weerwil van de claim van de Staat gedurende de periode van 2003 tot 2010 doet. Zo wordt er in 2008 en 2009 nog besloten tot een tweetal dividenduitkeringen voor in totaal meer dan € 1,2 mln. De bestuurders hebben geen enkele voorziening opgenomen voor de claim van de Staat, ook niet na het verschijnen van het deskundigenrapport in 2009.

De curator stelt (onder meer) de bestuurders van het bedrijf aansprakelijk wegens onbehoorlijke taakvervulling. Volgens het hof hebben de bestuurders niet gehandeld zoals een redelijk denkend bestuurder onder dezelfde omstandigheden zou hebben gehandeld. In ieder geval vanaf het moment van het deskundigenrapport in 2009 hadden de bestuurders er ernstig rekening mee moeten houden dat de claim van de Staat betaald moest worden en hadden zij maatregelen moeten treffen. Het hof verwijt de bestuurders dat zij geen voorziening hebben getroffen voor de claim van de Staat en dat zij hun medewerking aan de dividendbesluiten van de algemene vergadering van aandeelhouders niet hebben onthouden.

Ook commissaris aansprakelijk

Het hof oordeelt dat ook de commissaris aansprakelijk is door niet in te grijpen. De toezichthoudende taak van commissaris brengt immers met zich mee dat de commissaris zich moet laten informeren en zelfstandig informatie moet inwinnen over de toestand van de onderneming. Een commissaris moet ingrijpen als de onderneming met een dividenduitkering onverantwoorde financiële risico’s neemt. Grijpt hij niet in dan kan hij (mede) aansprakelijk zijn.

Voor de praktijk

Als jouw onderneming ernstig rekening moet houden met een claim, dan dien je een voorziening te treffen zodat daar rekening mee wordt gehouden bij dividenduitkeringen. Doe je dat niet, en denk je dat het niet zo’n vaart zal lopen, dan kan zo’n claim als een boemerang terugkomen en ook jou als bestuurder (in privé) raken.

De advocaten in mijn team zijn gespecialiseerd in bestuurdersaansprakelijkheidskwesties dus neem bij vragen gerust contact op.