Commerciële coronatest voor werknemers; een uitkomst?

We bevinden ons inmiddels een aantal weken in de tweede coronagolf. Ondanks dat deze tweede golf verwacht werd en het aantal besmettingen in snel tempo oploopt, is het testbeleid nog altijd niet op orde. Waar men in Duitsland snel terecht kan voor een test en binnen 24 uur de uitslag heeft, moeten mensen met klachten hier in Nederland soms dagen wachten totdat ze kunnen testen. Ook laat de uitslag vervolgens meestal nog even op zich wachten. Daarom worden commerciële testen populair bij werkgevers. Dit om te voorkomen dat werknemers dagenlang thuis zitten – met behoud van loon. Dat lijkt een mooie oplossing, maar mag dit wel gelet op de geldende privacy wetgeving?

Privacyregels

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) voert een streng beleid ten aanzien van de handhaving en uitleg van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De AP laat steeds weten wat niet mag, maar verzuimt (naar mijn mening) om in deze crisistijd mee te denken met de werkgevers en duidelijk te laten weten wat wel mag. Daarover heb ik al meerdere blogs geschreven.

Het probleem met het uitvoeren van commerciële testen door werkgevers is, dat mogelijk gezondheidsgegevens (is de werknemer wel of niet besmet met het coronavirus) door de werkgever worden verwerkt. Voor het verwerken van gezondheidsgegevens gelden strengere regels. Gezondheidsgegevens worden daarom in de AVG aangeduid als bijzondere persoonsgegevens. In principe is het een werkgever niet toegestaan om bijzondere persoonsgegevens van werknemers te verwerken. Op het verwerken van bijzondere persoonsgegevens rust dan ook een algemeen verbod. Op dit algemene verbod bestaan een aantal (wettelijke) uitzonderingen, maar die bieden in deze coronatijden helaas weinig tot geen houvast.

Temperatuur meten vs. commerciële coronatest

Inmiddels heeft de AP de strikte benadering ten aanzien van het meten van de temperaturen van de werknemers in ieder geval wel enigszins laten varen. Als de gemeten temperaturen niet worden geregistreerd, is de AVG in principe niet van toepassing. Dat volgt ook uit de AVG zelf; de AVG is immers (simpel gezegd) alleen van toepassing voor zover persoonsgegevens worden verwerkt. Gaat het alleen gaat om het aflezen van de temperatuur op een thermometer, dus zonder (de bedoeling om) deze meetgegevens te bewaren (door te geven, te registreren) en zonder een automatische verwerking (poortjes die openen, groen licht), dan geldt de AVG niet. Denk hierbij aan de situatie dat uw werknemers, bezoekers of klanten de mogelijkheid (N.B. dus geen verplichting) hebben om hun eigen temperatuur te meten of af te lezen.

Doordat de AP dit standpunt heeft ingenomen, kun je mogelijk een parallel trekken met het faciliteren van commerciële coronatesten. Dit moet dan echter, net zoals bij het meten van de temperaturen, op vrijwillige basis gebeuren en de uitslag van de testen mag op geen enkele wijze vastgelegd, geregistreerd, doorgegeven of anderszins verwerkt worden. Zolang die gegevens namelijk niet verwerkt worden, is de AVG niet van toepassing.

In de praktijk zal dit echter niet zo simpel zijn. Wanneer een werkgever namelijk de mogelijkheid biedt aan werknemers een commerciële coronatest te doen, moeten de werknemers hierom vragen met als gevolg dat de werkgever op de hoogte raakt van medische gegevens (bijvoorbeeld de klachten waarvan de werknemer last heeft) en dit ook verwerkt wordt. Daarnaast zal een werknemer snel het gevoel hebben dat hij de werkgever vervolgens moet laten weten wat de uitslag van de test was. Bovendien wil je als werkgever weten of een werknemer besmet is om zo maatregelen te kunnen treffen. Denk aan het in quarantaine plaatsen van personen met wie de werknemer in contact is geweest of het verplichten van een test wanneer een werknemer klachten heeft. Dat laatste mag dus eigenlijk niet, maar is wel wenselijk om meer besmettingen te voorkomen.

Afweging

Voor werkgevers is het noodzakelijk om een afweging te maken tussen enerzijds het volledig naleven van de privacywetgeving en anderzijds het voorkomen van gevaren voor de gezondheid op de werkvloer. Zijn de (verplichte) testen echt noodzakelijk en kun je niet op een andere manier zorgen voor een veilige en gezonde werkplek?

Als het echt niet anders kan, dan moet je als werkgever de beslissing (durven) nemen om commerciële testen te faciliteren (en in sommige gevallen te verplichten). Zeker wanneer een groot deel van de werknemers niet thuis kunnen werken en tijdens hun werk in aanraking komen met anderen. Voor werkgevers is het in die situatie gewenst – en daar zijn de werknemers waarschijnlijk alleen maar blij om - om andere werknemers, klanten of derden te beschermen tegen een eventuele besmetting, bij te dragen aan de inperking van de verspreiding van corona en om eigen risico’s te beperken (bijvoorbeeld het risico op 14 dagen verplicht sluiten van de onderneming als gevolg van onvoldoende maatregelen of een grote hoeveelheid besmettingen).

Wel merk ik op dat het met de komst van de coronasneltest en het uitrollen van zeven sneltest-straten de vraag is of commerciële coronatesten nog voldoende voordeel bieden. Dat is nog even afwachten.

Heeft u liever persoonlijk advies? Bel ons gerust of stuur een e-mail. Wij staan graag voor u klaar!