Datum: 07 augustus 2019
Gewijzigd 14 november 2023
Leestijd: +/- 2 minuten
De afgelopen jaren is “fusion” trending in de retailbranche. Denk daarbij aan de bakker die ook kunst verkoopt, de supermarktketen met een belegde broodjeszaak, maar ook de kapper die sneakers verkoopt, het restaurant in het tuincentrum of de bouwmarkt die tegenwoordig veelvuldig concurreert met meubelwinkels.
Om te ondernemen heeft u een bankrelatie nodig. De meeste ondernemers zijn voor het financieren van hun onderneming afhankelijk van een rekening-courant bij een bank. Naar mate de financieringsbehoefte groter wordt, zal een bank daar steeds scherpere eisen aan stellen. Zo kan zij meer zekerheid verlangen; u vestigt dan bijvoorbeeld een pandrecht op uw voorraden of geeft een borg(tocht) af.
Zolang de bank de bankrelatie niet beëindigt en het krediet niet opeist, kunt u gebruik blijven maken van de beschikbare kredietruimte. De bank beëindigt een bankrelatie niet zomaar, zij heeft daarbij een zorgplicht in acht te nemen en voor de beëindiging heeft de bank een zwaarwegende grond nodig.
Mag de bouwmarkt met de financiering uit de bankrelatie zomaar óók een restaurant starten?
[campagnes]
Op uw financiering zijn de Algemene Bankvoorwaarden van toepassing. Artikel 36 van de Algemene Bankvoorwaarden bepaalt dat de bank gerechtigd is om het krediet op te eisen (en de bankrelatie te beëindigen) indien de ondernemer zich niet houdt aan de verplichtingen uit de Algemene Bankvoorwaarden. Diezelfde bankvoorwaarden bepalen dat een ondernemer de bank actief moet informeren over wijzigingen in de bedrijfsactiviteiten.
Daarnaast staat in de financieringsovereenkomst vaak beschreven voor welke activiteiten een krediet wordt verstrekt.
Denkbaar is dat de bank het dus niet waardeert als u een krediet heeft gekregen specifiek voor een bedrijfsactiviteit en u besluit zonder overleg het krediet in te zetten voor andere activiteiten.
Betekent dit nu dat wanneer de ondernemer zijn klanten tegen betaling ook een drankje wil schenken hij het risico loopt dat de bank de financiering zomaar beëindigt?
Nee, het lijkt erop dat de soep niet zo heet wordt gegeten.
Een voorbeeld. In een kort geding bij de rechtbank Amsterdam stond de beëindiging van de bankrelatie door de bank centraal omdat een ondernemer zich niet (voldoende) informatief had opgesteld centraal. De beëindiging werd succesvol bestreden.
In het kort: de bank wilde de bankrelatie beëindigen omdat de ondernemer die aanvankelijk handelde in gebruikte auto-onderdelen zijn activiteiten had gewijzigd in het handelen in kleine elektronica. De bank werd daarover niet geïnformeerd. Volgens de bank was het vertrouwen in de ondernemer weg, doordat hij de bank niet voldoende had geïnformeerd over zijn nieuwe activiteiten.
De voorzieningenrechter bepaalde in dit geval dat het verlies van vertrouwen, door het niet informeren door de ondernemer, niet als zwaarwegende grond voor de beëindiging van de bankrelatie mag worden aangemerkt. Door de relatie toch te beëindigen handelde bank in strijd met haar zorgplicht en de voorzieningenrechter veroordeelt de bank om de relatie met de ondernemer voort te zetten.
Een bank is dus niet zonder meer gerechtigd om de bankrelatie te beëindigen wanneer een ondernemer nieuwe of andere activiteiten ontplooid. Een opzegging zal steeds moeten worden getoetst aan de bancaire zorgplicht en de maatstaven van redelijkheid en billijkheid.
Zolang de ondernemer zuivere koffie serveert, lijkt er niet zoveel aan de hand. Wel vraag ik mij af of de ondernemer met een bouwmarkt het bankkrediet inzet om meer (financieel) risicovolle activiteiten te ontplooien zoals bijvoorbeeld professioneel handelen in bitcoins, zich ook met succes kan verweren tegen een opzegging van de bankrelatie.
Er zijn gevallen denkbaar waarbij de bank door het ontplooien van nieuwe activiteiten door de ondernemer in een lastig pakket wordt gebracht. Denk daarbij aan activiteiten waarbij de bank maar beperkt zicht heeft op waar ontvangen gelden vandaan komen. Dat heeft overigens (vaak) niet zozeer te maken met de informatieplicht van de kapper, als wel met antiwitwaswetgeving. Toch heeft de bank, ook in dit geval, een zorgplicht in acht te nemen.
Praat met uw bank over het uitbreiden en ontplooien van activiteiten – vóórdat u daarmee begint - het kan zomaar een vervelende discussie voorkomen.
Indien u twijfelt over wat u precies met uw bank heeft afgesproken omtrent het inzetten van kredieten, het verstrekken van zekerheden of andere financieringsvraagstukken, neem dan gerust contact op met mij of één van mijn collega’s.
Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.