De STAK: waardevolle werknemers binden zonder het besluitvormingsproces te beïnvloeden

In de praktijk zien wij steeds vaker dat ondernemers hun activiteiten deels in een stichting onderbrengen. Dat kan zijn om R&D-redenen of in verband met een maatschappelijk doel, maar met name, in het kader van werknemersparticipaties (via een zogenaamde STAK). Sinds 1 juli 2021 is de wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen in werking getreden. Die wetswijziging brengt wijzigingen met zich voor de stichting, en dus ook voor een STAK. De wetswijziging regelt belangrijke zaken en wijzigt regels op het gebied van toezicht en bestuurdersaansprakelijkheid van stichting bestuurders.  

Een start- of scale-up ondernemer doet er daarom goed aan om zich hierover goed te laten adviseren voordat hij zijn activiteiten in een stichting onderbrengt.

De werknemersparticipatie

Een belangrijke reden voor ondernemers om een stichting in hun vennootschappelijke structuur onder te brengen, is om werknemers te laten participeren in hun onderneming. Juist in scale-ups, waarin het binden van de juiste medewerkers cruciaal is, kan zo een werknemersparticipatie interessant zijn. Dat gebeurt via een zogenaamd Stichting Administratiekantoor (STAK). De STAK kan het stemrecht loskoppelen van het winstrecht door de aandelen onder zich te houden en de werknemers vervolgens certificaten te geven. De werknemers krijgen via deze certificaten recht op een deel van de winst, maar hebben geen stemrecht; het stemrecht blijft achter bij (het bestuur van) de STAK. Op deze manier kunnen waardevolle medewerkers aan een organisatie worden verbonden zonder dat de besluitvorming onnodig gecompliceerd wordt.  

De WBTR

Het gebruik van een STAK is echter aan regels gebonden. De komst van de WBTR heeft voor nadere regels gezorgd die specifiek zien op de stichting, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Maakt u in een scale-up gebruik van een STAK, dan is het zaak deze scherp op het netvlies te hebben. De belangrijkste wijzigingen hebben wij voor u op een rij gezet:

• De WBTR creëert een wettelijke basis voor een toezichthoudend orgaan en een (optioneel) monistisch bestuurssysteem (ook wel: one tier board) bij voornoemde rechtspersonen zoals een raad van commissarissen (bij stichtingen en verenigingen vaak raad van toezicht genoemd);
• De WBTR regelt hoe de taken en bevoegdheden van de raad van bestuur en raad van toezicht moeten worden uitgevoerd, en wat de gevolgen van onbehoorlijk bestuur (of toezicht) zijn;
• De WBTR uniformeert voor alle rechtspersonen in Boek 2 BW de tegenstrijdig-belangregeling en de regels voor commissaris- en bestuurdersaansprakelijkheid (in geval van faillissement);
• De WBTR creëert een beperking van het meervoudig stemrecht voor bestuurders en commissarissen;
• De WBTR moderniseert de criteria voor ontslag van bestuurders en commissarissen van de stichting;
• Op grond van de WBTR wordt het verplicht om een regeling in de statuten op te nemen omtrent ontstentenis en belet van bestuurders en commissarissen

Meer over deze wijzingen vind je in deze long read. Heb je vragen over de gevolgen van de WBTR voor jouw stichting of vereniging? Neem dan gerust contact op.