Datum: 22 maart 2017
Gewijzigd 14 november 2023
Leestijd: +/- 2 minuten
Uit de uitspraak van 22 maart jl. van de Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (hierna: de Afdeling) blijkt dat wanneer een aanvraag in de bezwaarfase wordt gewijzigd omdat er een strijdigheid met het ten tijde van het indienen van de aanvraag geldende bestemmingsplan is geconstateerd, die aanvraag bij het nemen van een beslissing op bezwaar alsnog moet worden getoetst aan de na de originele aanvraag en voor de wijziging in werking getreden beheersverordening of bestemmingsplan.
Uit de rechtspraak volgt dat als hoofdregel geldt dat een besluit op bezwaar moet worden getoetst aan het recht zoals dat op het moment van het nemen van het besluit geldt (de zogenaamde ex nunc-toetsing). Dit is anders indien het bouwplan ten tijde van de indiening van de aanvraag voor een omgevingsvergunning (activiteit bouwen) in overeenstemming was met het toen geldende bestemmingsplan en er op dat moment geen voorbereidingsbesluit van kracht was noch een ontwerp voor een nieuw bestemmingsplan ter inzage was gelegd waarmee het bouwplan in strijd was. In dat geval moet de aanvraag in de beslissing op bezwaar aan het ten tijde van de aanvraag geldende bestemmingsplan worden getoetst (de ex tunc-toetsing).
Het komt geregeld voor dat tijdens een bezwaarprocedure wordt geconcludeerd dat een in eerste instantie verleende omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen toch in strijd is met het bestemmingsplan. Vaak wordt dan middels een wijziging van de originele aanvraag geprobeerd die
strijd met het bestemmingsplan weg te nemen. Indien dat wijzigingen van ondergeschikte aard zijn, is volgens vaste rechtspraak van de Afdeling geen nieuwe aanvraag vereist. Omdat geen nieuwe aanvraag hoeft te worden ingediend, kan daarmee worden voorkomen dat de aanvrager alsnog wordt geconfronteerd met een na de primaire aanvraag in werking getreden voorbereidings-besluit of ontwerpbestemmingsplan, waarin dit bouwplan kan zijn wegbestemd en wellicht niet meer kan worden vergund.
In de uitspraak van 22 maart jl. ging het over een aanvraag voor een omgevingsvergunning (activiteit bouwen) voor een hypermarkt. In een uitspraak van 9 september 2015 heeft de Afdeling al geconcludeerd dat de in eerste instantie gedane aanvraag niet conform het toen geldende bestemmingsplan was. Als gevolg van die uitspraak heeft de ontwikkelaar de aanvraag gewijzigd. Met die wijzigingen was beoogd de strijdigheid met het ten tijde van de originele aanvraag geldende bestemmingsplan weg te nemen.
Voorafgaand aan de wijzigingen is echter de beheersverordening Eeserwold in werking getreden. Omdat er volgens de gemeente sprake was van een ondergeschikte wijziging heeft zij de aangepaste aanvraag alleen getoetst aan het ten tijde van de originele aanvraag geldende bestemmingsplan.
Uit de uitspraak van 22 maart jl. blijkt dat er in dat geval geen aanspraak kan worden gemaakt op de uitzondering dat niet aan het ten tijde van de beslissing op bezwaar geldende beheersverordening, maar aan het ten tijde van de aanvraag geldende bestemmingsplan moet worden getoetst. De aanvraag mag in bezwaar namelijk alleen worden getoetst aan het ten tijde van het indienen van de aanvraag geldende bestemmingsplan als die aanvraag toen al geheel paste binnen het bestemmingsplan.
Het ten tijde van de bezwaarfase (ondergeschikt) wijzigen van de aanvraag om de strijd met het bestemmingsplan weg te nemen, kan dus niet voorkomen dat alsnog aan een na de aanvraag en voor de wijziging in werking getreden beheersverordening of bestemmingsplan moet worden getoetst.
Mocht er sprake zijn van een aanvraag waarvan in bezwaar wordt betwijfeld of die voldoet aan het bestemmingsplan, dan is het aan te raden om die aanvraag waar mogelijk toe te lichten en die aanvraag dus niet zomaar te wijzigen.
Uit een eerdere uitspraak van de Afdeling (ECLI:NL:RVS:2015:3421) blijkt namelijk dat het wel mogelijk is om op een later moment middels een toelichting te verduidelijken dat een eerdere aanvraag paste binnen het toen geldende bestemmingsplan. Omdat er geen sprake is van een wijziging en de aanvraag dan altijd aan de regels van het bestemmingsplan heeft voldaan, kan dan gewoon aan de regels van het ten tijde van de originele aanvraag geldende bestemmingsplan worden getoetst.
Wilt u zelf duidelijkheid of uw bouwplan past binnen het bestemmingsplan? Voor een vaste prijs onderzoeken onze specialisten de mogelijkheden. Klik hier voor meer informatie over onze Quickscan bestemmingsplan.
Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.