Hoewel er op dit moment slechts sprake is van een lichte toename in het aantal faillissementen, is onze verwachting dat dit vanaf het vierde kwartaal van 2020 (fors) zal toenemen. Met name banken zullen in het najaar vermoedelijk weer aanspraak gaan maken op betaling van de uitgestelde rente en aflossing. Dit zal, als de verplichtingen niet meer nagekomen kunnen worden, ontegenzeggelijk leiden tot (meer) kredietopzeggingen.
In deel 1 van dit tweeluik is aangegeven wanneer een bank een financiering mag opzeggen en onder welke voorwaarden. Ook de corona crisis kwam daarbij aan bod.
In dit tweede deel wordt een aantal concrete tips voor ondernemers gegeven om opzegging te voorkomen of wat te doen als toch opgezegd wordt. Kortom, de do’s en don’ts voor ondernemers.
Blijf in gesprek met de bank
De natuurlijke reactie bij (financiële) problemen, is om deze terzijde te schuiven en uit te stellen tot een moment waarop ‘het beter uitkomt’. Hoewel dit wellicht een begrijpelijke reactie is, is het bij financiële problemen verstandiger om de bank tijdig te informeren over de mogelijk- en onmogelijkheden van het betalen van rente en aflossing. Blijf dus in gesprek met de bank!
Als de bank tijdig wordt meegenomen in de situatie en wordt geïnformeerd over de te nemen maatregelen, kan zij sturen en meedenken. Bovendien heeft zij de nodige ervaring, waarmee u wellicht ook uw voordeel kunt doen.
Dit pro actief informeren leidt bovendien in de regel tot meer vertrouwen en begrip bij de bank voor uw situatie en kan mogelijk zelfs opzegging voorkomen.
Daarbij is het uiteraard wel van belang dat u als ondernemer (op de achtergrond) weet wat uw plichten, maar ook wat uw rechten zijn jegens de bank. Wij noemden eerder in deel 1 van dit tweeluik al de zorgplicht die de bank jegens u als klant in acht moet nemen.
[campagnes]
Zorgplicht bank – schets uw belangen
Of een bank mag opzeggen en onder welke voorwaarden, hangt af van wat in de algemene voorwaarden en de overeenkomst is bepaald. In de regel heeft de bank een contractuele opzeggingsmogelijkheid. De Hoge Raad in 2014 heeft geoordeeld dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar kan zijn, dat de bank gebruikt maakt van deze contractuele opzeggingsbevoegdheid.
Ook bij een (dreigende) opzegging moet de bank de belangen van de ondernemer (zorgplicht) mee te wegen bij haar beslissing. Het is daarom van groot belang dat u aan de bank laat weten welke belangen er bij u spelen zoals bijvoorbeeld behoud van werkgelegenheid Ook kan van belang zijn hoe lang u al klant bent, hoe u uw afspraken nakomt, wat de waarde is van zekerheden (zoals hypotheek- of pandrechten), welke (reorganisatie) maatregelen u neemt en wie u daarbij helpt,of u alleen bent getroffen door de corona crisis of dat er nog andere problemen spelen en of de bank bepaalde verwachtingen heeft gewekt. Zorg dat u deze belangen steeds benadrukt bij de bank en goed documenteert (bijvoorbeeld in uw correspondentie met de bank).
Afweging van alle omstandigheden, kan namelijk tot het oordeel van de rechter leiden dat een bank het krediet niet mag opzeggen of een langere opzegtermijn moet hanteren. In het laatste geval heeft u dan meer tijd om een andere financier te vinden.
Kom zoveel mogelijk uw (financiële) verplichtingen na
Probeer in ieder geval zoveel mogelijk of in ieder geval voor een deel, aan uw verplichtingen richting de bank te voldoen. Dit ziet niet alleen op de (gedeeltelijke) betaling van rente en aflossing, maar ook op andere afspraken. U moet de bank namelijk meestal ook informatie verstrekken, zorgen dat een pand waarop een hypotheekrecht rust voldoende verzekerd is, periodiek cijfers toesturen en andere relevante inlichtingen verschaffen. Het voorkomt vragen als u hieraan zo goed mogelijk voldoet en creëert bovendien vertrouwen bij de bank.
Het kan contraproductief werken wanneer u uw hakken in het zand zet (hoewel dit onder omstandigheden zeer begrijpelijk kan zijn). Als u laat zien dat u het maximale doet om ook de belangen van de bank mee te nemen bij uw afwegingen en er alles aan doet om uw afspraken na te komen, dan kan dat in uw voordeel werken. Ook een rechter zal dit gedrag meewegen als de bank uiteindelijk onverhoopt opzegt en u zich daartegen verzet in een procedure.
Do’s en don’t
Wacht niet af als u ziet aankomen dat u uw (financiële) verplichtingen jegens de bank niet kunt nakomen. Informeer de bank proactief en zet uw hakken niet in het zand. Laat zien dat u al het mogelijke doet om u aan de afspraken te houden. Kom zoveel mogelijk zelf met een plan om de situatie weer vlot te trekken ook als u voorziet dat dit langer gaat duren. Vergeet niet de belangen van u als ondernemer en van uw werknemers, leveranciers en afnemers aan de bank te schetsen. Benadruk waar mogelijk het gezamenlijk belang van de bank en u.
Mocht uw bank toch overgaan tot opzegging van uw krediet, schakel dan zo spoedig mogelijk hulp in van een specialist die opkomt voor uw belangen.
Heleen Wessel-Krijger en Reinier Pijls
