Datum: 21 november 2016
Gewijzigd 14 november 2023
Geschreven door: Reinier Pijls
Leestijd: +/- 2 minuten
Iedere dag probeert u als ondernemer van uw onderneming een succes te maken. Toch kan het zo zijn dat door onvoorziene omstandigheden – een tegenvallende markt of een faillissement van een belangrijke debiteur – uw onderneming in de financiële problemen komt waardoor u zich de vraag moet stellen of het nog langer zinvol en verantwoord is om uw onderneming te continueren.
U dient zich in dat geval af te vragen of het nodig is om de spreekwoordelijke stekker uit de onderneming te trekken – mogelijk dat er namelijk alternatieven zijn – en op welke, bij voorkeur voor u in privé minst risicovolle, wijze dit dan dient te gebeuren.
De wijze waarop een onderneming het beste beëindigd kan worden, is afhankelijk van de door u gekozen rechtsvorm. Exploiteert u een eenmanszaak, een personenvennootschap (bijvoorbeeld een VOF of maatschap) of onderneemt u via een BV?
Ervan uitgaande dat u onderneemt via een BV zijn er in de regel drie wijzen waarop de onderneming beëindigd kan worden:
1. Via een ontbinding en vereffening;
2. Via een turboliquidatie;
3. Via een faillissement
Ontbinding en vereffening van een vennootschap is de door de wet voorgeschreven wijze waarop een vennootschap beëindigd kan worden als de baten van de vennootschap de schulden overtreffen. Tot ontbinding en vereffening kan bijvoorbeeld reden zijn als u verwacht dat de vennootschap verlies zal gaan lijden, welk verlies de vennootschap in de toekomst niet meer zal kunnen dragen of als u om een andere reden de onderneming vroegtijdig wenst te staken. Bij deze wijze van beëindiging moet de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een ontbindingsbesluit nemen en een vereffenaar benoemen die het vermogen van vennootschap te gelde maakt en de opbrengst verdeelt onder de schuldeisers van de vennootschap. Een (eventueel) restant wordt verdeeld onder de aandeelhouders.
Indien er geen baten en geen schulden zijn, hoeft u niet tot ontbinding en vereffening over te gaan. In dat geval kunt u de vennootschap “turboliquideren”. Bij deze wijze van beëindiging neemt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een besluit tot turboliquidatie, waarna van de ontbinding en het ophouden te bestaan opgave gedaan wordt bij de Registers van de Kamer van Koophandel waar de vennootschap staat ingeschreven. Vereffening blijft bij turboliquidatie dus achterwege omdat er simpelweg niets te vereffenen valt.
Aan turboliquidatie zijn wel enkele risico’s verbonden, zodat van belang is dat u zich ter zake goed laat adviseren. Onduidelijk is bovendien ook nog of turboliquidatie überhaupt mag indien de vennootschap weliswaar geen baten, maar wel nog schulden heeft. De rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2016:3490) en het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:RBMNE:2013:4941) zijn in recente uitspraken van mening dat turboliquidatie niet uitgesloten is als er ook nog schulden zijn.
Indien de vennootschap op korte termijn niet meer aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen en er meerdere schuldeisers zijn wier vorderingen onbetaald gelaten worden, verkeert de vennootschap in de regel in een toestand dat zij heeft opgehouden te betalen. U dient in dat geval het faillissement van de vennootschap aan te vragen. U wilt immers niet dat u later verweten wordt dat u “te lang doorgemodderd heeft” of dat een crediteur u verwijt dat u ten tijde van het aangaan van een overeenkomst met hem al wist of behoorde te weten dat de vennootschap de overeenkomst niet meer zou kunnen nakomen en geen verhaal meer zou bieden. In dergelijke gevallen loopt u namelijk het risico persoonlijk aansprakelijk gesteld te worden voor het onbetaald blijven van vennootschapsschulden. In de regel doet u er overigens sowieso verstandig aan om, voorafgaand aan het faillissement, goed in kaart te brengen of en zo ja welke risico’s er voor u in privé verbonden zijn aan een daadwerkelijk faillissement.
Bij eigen aangifte tot faillissement neemt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een besluit tot faillissementsaanvraag, waarna een verzoekschrift bij de rechtbank ingediend wordt waarin verzocht wordt om faillietverklaring van de vennootschap. Dit gebeurt in de regel door een advocaat, maar dit is niet verplicht.
Een van de moeilijkste keuzes voor een ondernemer is om te besluiten of, wanneer en op welke wijze de onderneming beëindigd moet worden. Bij deze lastige keuze staan wij u graag ter zijde. Wij kunnen dan direct ook onderzoeken of er geen alternatieven voor beëindiging van de onderneming zijn zodat u toch verder kunt ondernemen. Dat is immers wat u het liefste wilt.
Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.