Dat de Afdeling klaar is met ‘schimmige’ aanvragen, die kunnen leiden tot een vergunning van rechtswege constateerden we in dit artikel al eerder. Op 20 maart 2019 zette de Afdeling daaropvolgend een nieuwe jurisprudentielijn in. In een tweetal uitspraken van 17 april 2019 zien we nu hoe die jurisprudentielijn concreet uitpakt.
Nieuwe lijn: zelfstandig stuk waarin evidente aanvraag om omgevingsvergunning is vervat
In een uitspraak van 20 februari 2013 oordeelde de Afdeling nog dat het mogelijk is om een aanvraag om een omgevingsvergunning in een bezwaarschrift op te nemen. Mits het verzoek daartoe maar ‘eenduidig en ondubbelzinnig’ is.
Die mogelijkheid is met de uitspraak van 20 maart 2019 definitief verdwenen. Vanaf 20 maart 2019 oordeelt de Afdeling dat een verzoek om een omgevingsvergunning, dat niet via het Omgevingsloket of een aanvraagformulier is gedaan, alleen een aanvraag is als meteen duidelijk is dat een aanvraag is gedaan. De Afdeling stelt daarbij de plicht dat het altijd moet gaan om een volledig zelfstandig stuk. Alleen bij een dergelijke evidente aanvraag kan nog een omgevingsvergunning van rechtswege worden verkregen.
Verzoek om omgevingsvergunning permanente bewoning tuinhuis in bezwaarschrift
In de uitspraak van uitspraak van 17 april 2019 moet de Afdeling oordelen of er een vergunning van rechtswege is ontstaan voor de permanente bewoning in een tuinhuisje op een volkstuinencomplex in Den Haag.
Het college heeft in deze procedure geconstateerd dat het tuinhuisje, in strijd met het bestemmingsplan, permanent wordt bewoond. Het college heeft daarom een last onder dwangsom opgelegd. In het bezwaarschrift tegen de last onder dwangsom wordt expliciet verzocht om een omgevingsvergunning voor de permanente bewoning te verlenen. Daarbij wordt door de bezwaarmaker zelfs specifiek benoemd welke wettelijke regeling daarvoor geschikt is.
In lijn met de uitspraak van de Afdeling van 20 februari 2013 oordeelt de rechtbank in deze procedure dat een vergunning van rechtswege is verleend. Het college heeft namelijk niet tijdig op dit ‘eenduidige en ondubbelzinnige’ verzoek om een aanvraag om omgevingsvergunning beslist.
De Afdeling is in hoger beroep snel klaar met oordeel van de rechtbank. De Afdeling geeft aan dat met haar uitspraak van 20 maart 2019 een nieuwe lijn is ingezet. Een aanvraag om omgevingsvergunning kan alleen in een volledig zelfstandig stuk worden gedaan. Hier is dat niet het geval. Het verzoek is vervat in een bezwaarschrift. Dat is geen zelfstandig stuk en kan reeds daarom geen aanvraag om omgevingsvergunning zijn. De uitspraak van de rechtbank wordt dan ook vernietigd.
Verzoek om omgevingsvergunning detailhandel in zienswijze
In een andere uitspraak van 17 april 2019 moet de Afdeling oordelen of er een vergunning van rechtswege is ontstaan voor de verkoop van bakkersproducten door Bonjour Deli Plaza, een lunchroom en gebakkraam, in Bodegraven.
Het college heeft in deze procedure geconstateerd dat, in strijd met een eerder verleende vergunning en het bestemmingsplan, ter plaatse ook vlaaien worden verkocht. Het college stuurt Bonjour Deli Plaza daarom een voornemen tot het opleggen van een last onder dwangsom. Bonjour Deli Plaza stuurt het college vervolgens een zienswijze tegen dit voornemen, waarin zij expliciet verzoekt om voor de geconstateerde overtreding een omgevingsvergunning te verlenen.
Als deze kwestie vervolgens bij de rechtbank komt, oordeelt de rechtbank ook hier in lijn met de uitspraak van de Afdeling van 20 februari 2013. In de zienswijze is een eenduidig en ondubbelzinnig verzoek aan het college gedaan om een omgevingsvergunning te verlenen. Aangezien het college daar niet tijdig op heeft besloten, is volgens de rechtbank een vergunning van rechtswege verleend.
Ook door dit oordeel zet de Afdeling met weinig woorden een streep. De Afdeling verwijst ook hier simpelweg naar haar uitspraak van 20 maart 2019 en constateert dat het verzoek om omgevingsvergunning niet in een afzonderlijke brief, maar in een zienswijze is gedaan. Ook hier is dit enkele feit voor de Afdeling voldoende om te oordelen dat geen vergunning van rechtswege is ontstaan.
Conclusie
De nieuw ingeslagen weg van de Afdeling is duidelijk. Een vergunning van rechtswege kan alleen aan de orde zijn als (I) de aanvraag daartoe in een volledig zelfstandig stuk wordt gedaan en (II) voor het bestuursorgaan meteen duidelijk is dat wordt verzocht om een omgevingsvergunning.
Aangezien de nieuwe lijn van de Afdeling van recente datum is, zullen er naar verwachting nog wel meer rechtbankuitspraken hetzelfde lot gaan delen.
Quickscan bestemmingsplan
Wilt u zelf duidelijkheid of uw bouwplan past binnen het bestemmingsplan? Voor een vaste prijs onderzoeken onze specialisten de mogelijkheden. Klik hier voor meer informatie over onze Quickscan bestemmingsplan.
