Onwerkbare werkdagen door corona? Drie tips voor aannemers.

In de praktijk verschillen opdrachtgevers en aannemers regelmatig met elkaar van mening over de vraag of de bouwtijd is overschreden en de opdrachtgever daardoor recht heeft op een gefixeerde schadevergoeding. Veelal komen partijen de bouwtijd overeen in een aantal werkbare werkdagen. Hierdoor kan de vraag ontstaan of en wanneer sprake is van onwerkbare werkdagen. Zo ook in een recente uitspraak van de Raad van Arbitrage van 18 februari 2021 (no. 81783). In deze uitspraak stelde de aannemer onder andere dat sprake was van onwerkbare werkdagen door omstandigheden ten gevolge van het coronavirus. Hoe oordeelt de Raad hierover?

Uitspraak

In 2018 sloten de aannemer en opdrachtgever een aannemingsovereenkomst voor de bouw van een appartement met een bouwtijd van 250 werkbare werkdagen. De aannemer stelde dat 20 werkdagen onwerkbaar zijn als gevolg van het coronavirus. Meer concreet vanwege een gebrek aan werknemers op de werkvloer bij zijn leveranciers en onderaannemers vanwege de maatregelen door het coronavirus. De Raad volgt dit standpunt van de aannemer niet. Voor het aannemen van een onvoorziene omstandigheid als gevolg van corona is volgens de Raad meer nodig dan dat. De Raad benadrukt hierbij dat de bouw juist een van de weinige sectoren is waarin ondanks het coronavirus wel kon (en kan) worden doorgewerkt. Bovendien heeft de aannemer ook niet aangegeven op welke dagen hij hinder zou hebben ondervonden door deze corona(omstandigheid). De Raad wijst de stelling dan ook als onvoldoende onderbouwd af.

Drie tips voor aannemers

Deze discussie over onwerkbare werkdagen als gevolg van een corona(omstandigheid) kan in de praktijk vaker voorkomen. Wat is in dat geval – met deze uitspraak in het gedachte – van belang om te weten? Een drietal tips voor aannemers:  

1. Controleer in de overeenkomst / algemene voorwaarden wat is afgesproken met de opdrachtgever over onwerkbare werkdagen. Volgens paragraaf 8 lid 2 UAV 2012 en de Algemene Voorwaarden van Woningborg is een werkdag in ieder geval niet werkbaar indien: minstens vijf uren door het grootste deel van de werknemers of machines niet gewerkt kan worden (1) en deze omstandigheid buiten de aansprakelijkheid van de aannemer ligt (2). Dit betekent dat voor een onwerkbare werkdag sprake moet zijn van een substantiële uitval van werknemers of machines. Daarnaast gaat het om een omstandigheid waarvoor de aannemer niet aansprakelijk is. Hierbij valt te denken aan uitval van werknemers of machines als gevolg van de door de overheid opgelegde coronaregels en -maatregelen. Dat is waarschijnlijk anders indien het gaat om een corona(omstandigheid) die resulteert in uitval als gevolg van het onvoldoende naleven van voorzorgs- en /of veiligheidsmaatregelen door de aannemer.  
2. De aannemer moet bewijzen dat sprake is van onwerkbare werkdagen als gevolg van corona. Dit betekent – zoals ook blijkt uit deze uitspraak – dat een goede onderbouwing hiervan in een procedure van groot belang is. De Raad onderstreept dit door te benadrukken dat de bouw juist een van de sectoren is waar ondanks het coronavirus wel kon (en kan) worden doorgewerkt. Het is dan ook verstandig om – net zoals in de bouw gebruikelijk is bij onwerkbare werkdagen als gevolg van onwerkbaar weer – in ieder geval een logboek bij te houden over de corona(omstandigheden) die een beroep op onwerkbare werkdagen volgens de aannemer rechtvaardigen. Gaat het bijvoorbeeld om werknemers die positief zijn getest op het coronavirus en daardoor niet kunnen werken op een bepaalde dag, of gaat het om werknemers die uit voorzorg in quarantaine moeten (in afwachting van een testuitslag)? Daarnaast kan ook sprake zijn van uitval door een tekort aan materiaal vanwege een importverbod als gevolg van overheidsmaatregelen terwijl er geen alternatief beschikbaar was. Kortom: welke (corona)omstandigheid deed zich op welk moment voor en welke specifieke hinder ondervond de aannemer daarvan?     
3. Om een verschil van inzicht tussen de aannemer en opdrachtgever over (het aantal) onwerkbare werkdagen - als gevolg van een corona(omstandigheid) - zoveel mogelijk te beperken, is het aan te raden de opdrachtgever hierover tijdig te informeren. Paragraaf 27 lid 1 UAV 2012 schrijft in dat kader ook aan de directievoerder voor om onwerkbare werkdagen vast te leggen in de weekrapporten.