Te ziek om van je vakantie te genieten

Ook arbeidsongeschikte werknemers hebben recht op vakantie en kunnen vakantiedagen opnemen. Dat is tenminste het uitgangspunt. Hierop gelden enkele uitzonderingen. Daardoor ontstaan er geregeld geschillen over de al dan niet vervallen of opgenomen vakantiedagen van zieke werknemers. In deze blog gaan wij daarom in op de vakantierechten van arbeidsongeschikte werknemers. Daarbij geven wij enkele tips voor werkgevers. 

Recht op vakantie

Ook zieke werknemers hebben recht op vakantie. Tijdens opgenomen vakantie hoeft een werknemer geen aangepaste werkzaamheden te verrichten, niet te voldoen aan re-integratieverplichtingen of zich aan andere voorschriften bij ziekte te houden. De werkgever moet aan een arbeidsongeschikte werknemer tijdens vakantie zijn normale loon doorbetalen. Dat is in de meeste gevallen meer dan het aangepaste loon wegens arbeidsongeschiktheid.

Een werkgever is verplicht om een zieke werknemer erop te wijzen dat hij nog steeds vakantie op kan nemen. Hij moet daarbij ook aangeven dat zijn vakantiedagen vervallen, als de werknemer ze niet opneemt. Voldoet de werkgever aan deze informatieplicht, dan vervallen de wettelijke vakantiedagen van een arbeidsongeschikte werknemer in principe net als bij niet-arbeidsongeschikte werknemers. Dat wil zeggen: zes maanden na het verstrijken van het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Een arbeidsongeschikte werknemer heeft dus zeker baat bij het opnemen van vakantiedagen en een werkgever moet hem daarom in verregaande mate daarover informeren.

Tip 1: wijs je werknemer op zijn mogelijkheid om vakantiedagen op te nemen en het verval van (wettelijke) vakantiedagen als hij of zij dat niet doet.

Niet in staat om vakantiedagen op te nemen

Vakantiedagen van een werknemer vervallen niet, als deze niet in staat is om vakantiedagen op te nemen. Een voorbeeld daarvan is een werknemer die door volledige arbeidsongeschiktheid vrijgesteld is van het verrichten van (passende) arbeid én re-integratieverplichtingen. Als een werknemer niet in staat is om vakantiedagen op te nemen, dan vervallen zijn wettelijke vakantiedagen pas na vijf jaar.

Tip 2: ga na bij de bedrijfsarts of een werknemer in staat is om vakantiedagen op te nemen.

Expliciete instemming

Als een werknemer tijdens een vastgestelde vakantie ziek is, is de werkgever niet bevoegd om vakantie af te boeken, tenzij dat:

1. met expliciete instemming van de werknemer is;
2. vooraf schriftelijk (in de arbeidsovereenkomst) is overeengekomen, voor maximaal het aantal bovenwettelijke vakantiedagen.

Punt ii. geeft weinig onduidelijkheid: een werkgever kan met een werknemer in de arbeidsovereenkomst afspreken dat ziektedagen gelden als vakantiedagen, tot het maximum van het aantal bovenwettelijke vakantiedagen.

De instemming is echter een ander verhaal. In een recent voorbeeld uit de praktijk vroeg de werknemer in december 2017 om zes weken verlof in mei en juni 2018. De werkgever honoreerde dit verzoek. In januari 2018 raakte de werknemer arbeidsongeschikt. Hij vertelde de bedrijfsarts in mei 2018 dat hij van plan was om op vakantie te gaan. Die dag belde de werknemer ook zijn supervisor om te vragen of die op de hoogte was van zijn vakantieplannen. De supervisor beaamde dat en de werknemer ging op vakantie. Na zijn vakantie schreef de werknemer 29 genoten vakantiedagen af. De werknemer spande daarop een rechtszaak aan, omdat hij geen instemming had verleend voor het afschrijven van die vakantiedagen.

De kantonrechter oordeelde dat de bevestiging van zijn plannen aan zijn supervisor het vragen om ‘instemming’ was. Het Gerechtshof Den Bosch oordeelde daarentegen dat er geen expliciete instemming is gegeven om die vakantiedagen af te schrijven. De werkgever mocht dit daarom niet doen.

Bij dit oordeel van het gerechtshof kan je wel je vraagtekens zetten. De werknemer moest volgens voorschriften bijvoorbeeld gewoon beschikbaar zijn voor de bedrijfsarts. Daarnaast is het oordeel van de kantonrechter dat er sprake is van instemming goed te volgen. Mogelijk volgt in deze zaak dus nog cassatie bij de Hoge Raad. Deze zaak tekent echter wel hoe voorzichtig een werkgever moet zijn met het verlenen van vakantie aan arbeidsongeschikte werknemers.

Tip 3: spreek met arbeidsongeschikte werknemers duidelijk af dat ze instemmen met het opnemen van vakantiedagen en leg vast.

Verlof- en ziektereglement

Een duidelijk verlof- en ziektereglement kan – al dan niet als onderdeel van een personeelsreglement – een hoop duidelijkheid bieden. Werknemers worden geacht bekend te zijn met de interne reglementen. Als daar duidelijke afspraken in staan, kan dat achteraf houvast bieden om een bepaald standpunt in te nemen. Het is ook aan te raden om een werknemer tijdens ziekte opnieuw op deze regelingen te wijzen.

Tip 4: zorg voor een duidelijk verlof- en ziektereglement en zorg dat werknemers dit kennen.

Conclusie

Arbeidsongeschikte werknemers kunnen in principe ‘gewoon’ vakantie opnemen. Er kunnen echter wel onduidelijkheden ontstaan. Wijs je werknemer op zijn mogelijkheid tot het opnemen van vakantie, maak duidelijke afspraken over het opnemen van vakantie tijdens ziekte en informeer bij de bedrijfsarts of de werknemer in staat is om vakantie op te nemen. Een duidelijk verlof- en ziektereglement is aan te raden. Zo voorkom je onenigheid achteraf. Heeft u te maken met een arbeidsongeschikte werknemer? Of heeft u vragen over het opstellen van interne reglementen? Neem dan vooral contact met ons op en wij helpen u graag verder!