Coronaregelgeving in de dakensector: deze winter nóg veiliger de daken op

De verwarming staat bij thuiswerkend Nederland overdag aan, bij een wandeling is een winterjas geen overbodige luxe en kerstmuziek is alweer op de radio. Kortom: de winter is nu écht begonnen. Dat betekent ook dat de laatste daken nog winterklaar moeten worden gemaakt om ervoor te zorgen dat alle cadeautjes  veilig kunnen worden bezorgd. Werken op hoogte is deze winter door corona echter geen business as usual. Denk hierbij aan thuiswerken, de 1,5 meter-regel en mondkapjes. Hoe kan de dakensector voldoen aan alle coronaregelgeving deze winter?

Is de werknemer verplicht om naar het werk te komen?

De dakensector is typisch een sector waarin thuiswerken niet altijd mogelijk is; dakdekkers moeten immers fysiek het dak op om hun werkzaamheden te verrichten. Werkgevers mogen gezonde werknemers die fysiek werk moeten verrichten verplichten om naar het werk te komen. Werknemers kunnen het dus niet afdwingen om thuis te werken. Bij milde gezondheidsklachten (niezen, keelpijn, loopneus, licht hoesten, verhoging tot 38 graden) of besmetting is dat anders; dan móet de werknemer thuisblijven.

Heeft de werknemer recht op loondoorbetaling als hij thuis moet blijven?

Blijft de werknemer thuis (bijvoorbeeld door een coronabesmetting, milde gezondheidsklachten of in afwachting van een coronatest), dan is het afhankelijk van omstandigheden of hij loon krijgt. Sinds 1 januari 2020 geldt in het arbeidsrecht namelijk de nieuwe regel: ‘geen arbeid, wel loon’. Om het makkelijker te maken, hierbij een stappenplan toegepast op Corona om erachter te komen of een werknemer recht houdt op loon:

• Stap 1: moet de werknemer thuisblijven, bijvoorbeeld in afwachting van een test of door een besmetting?
  • Ja: door naar stap 2.
  • Nee: de werknemer is verplicht om naar het werk te komen.
• Stap 2: is de werknemer te ziek om te werken?
  • Ja: de werknemer heeft recht op loondoorbetaling wegens ziekte.
  • Nee: door naar stap 3.
• Stap 3: is het mogelijk dat de werknemer thuiswerkt?
  • Ja: de werknemer kan dan thuiswerken. Werkgevers mogen dat ook verplicht stellen. Wanneer een werknemer dan thuiswerkt, heeft hij als vanzelfsprekend recht op loondoorbetaling; hij werkt immers.
  • Nee: door naar stap 4.
• Stap 4: is het aan de werknemer te wijten dat hij thuis moet blijven?
  • Ja: de werknemer heeft geen recht op loon. Dat geldt ook als de werknemer bijvoorbeeld vastzit in het buitenland terwijl voor zijn reis een negatief reisadvies was afgegeven. Let wel: zowel aan de werkgever als de werknemer valt geen verwijt te maken met betrekking tot de coronacrisis in het algemeen.
  • Nee: de werknemer heeft recht op loondoorbetaling. Vanwege de nieuwe regel ‘geen arbeid, wel loon’ draagt de werkgever het risico in de situaties waarbij het niet kunnen werken noch aan de werknemer noch aan de werkgever is toe te rekenen.

Hoe kunnen werknemers veilig de daken op?

Op de daken is het niet altijd mogelijk om de coronaregels strikt te volgen. Denk hierbij aan het houden van 1,5 meter afstand, het dragen van mondkapjes of een samenscholing van maximaal twee personen. Het door Bouwend Nederland opgestelde protocol ‘Samen veilig doorwerken’ geeft richtlijnen voor het naleven van de coronaregels in de dakensector. Het uitgangspunt is dat de regels voor veilig bouwen voorgaan op de coronaregels in de gevallen dat deze met elkaar in strijd zijn.

A. De 1,5 meter-regel

Als de 1,5 meter-regel niet gevolgd kan worden is het advies om het aantal contactmomenten te beperken tot een minimum en extra goed de RIVM-hygiënemaatregelen in acht te nemen (geen handen geven, niezen in elleboog, handen extra wassen, etc.). Voor de dakensector komt daar nog bij dat gedeeld werkmateriaal van tevoren gereinigd moet worden en ook wanneer materiaal wordt doorgegeven.

B. Mondkapjes

Gebruik geen mondkapjes in situaties waarbij het ten koste gaat van de veiligheid op de bouw. Denk hierbij aan het werken met draaiende delen of elektra. Mondkapjes zijn daarentegen verplicht bij bedrijfsmatig vervoer met meer dan twee personen, verplaatsingen in publieke binnenruimtes en werkzaamheden in publieke binnenruimtes waarbij het werkgebied niet afgezet kan worden. Omdat werkzaamheden aan het dak vaak buiten plaatsvinden, zal een mondkapje dan wat minder voor de hand liggen. Verder schrijft het protocol voor dat tijdens contactmomenten met klanten werknemers altijd een mondkapje dragen. Voor alle overige situaties waarin een mondkapje dragen mogelijk is geldt een dringend advies.

C. Samenscholing

De regel om met maximaal twee personen samen te scholen geldt niet voor de werkplaats. Hier geldt een maximum van 100 personen. Daartegenover staat dat werkgever moet proberen het aantal aanwezige werknemers op één werkplek te reduceren tot een minimum.

Tot in hoeverre is de werkgever verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving?

Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving, ook met betrekking tot het coronavirus. Hierdoor zullen werkgevers de kans op besmetting moeten reduceren door het nemen van maatregelen. Voor de dakensector is relevant dat de werkgever óók bij particulieren thuis verantwoordelijk is voor een veilige werkomgeving. Dit betekent in de praktijk dat voor aanvang van het werk gevraagd zal moeten worden naar bezwaren tegen de werkzaamheden en of de klant of zijn huisgenoten gezondheidsklachten hebben in relatie tot het coronavirus of tot de groep ‘kwetsbare personen’ behoren. Daarnaast doet de werkgever er verstandig aan om de klant te verzoeken om het huis goed te ventileren, de installatie goed bereikbaar te maken, de toiletten schoon te houden en de handvatten, deurklinken en dergelijke meerdere malen per dag schoon te maken.

Tips:

• Stel op het werk altijd een coronaverantwoordelijke aan;
• Vraag werknemers in de open lucht te lunchen of in de auto zonder gezelschap;
• Stuur aan iedere klant vooraf een formulier met vragen en verzoeken toe om zo een veilige werkomgeving te creëren. Laat klanten dit formulier ondertekenen en terugsturen.

Heeft u vragen? Neem dan contact op met Marloes Beeren (bouwrecht) of Pauline Demacker (arbeidsrecht).

Lees ook

• Grensarbeiders in dienst? Let op, de tijdelijke thuiswerkregeling vervalt!
• Werkgever aansprakelijk voor schade ten gevolge van long covid?
• De rekenmethode voor huurkorting bij verplichte sluiting van bedrijfsruimte lijkt te werken. Met een paar open eindjes…
• Steunmaatregelen voor ondernemers worden verruimd
• Kabinet komt met uitbreiding steun na nieuwe coronamaatregelen
• Het coronabewijs: kun je die als werkgever nu al controleren?