Hoewel gemeenten veel vrijheid hebben bij het vaststellen van legesverordeningen zijn er enkele spelregels waar gemeenten zich aan moeten houden. Een van deze spelregels is dat legesverordeningen op een juiste wijze bekendgemaakt worden. Het mag immers voor burgers en bedrijven geen zoektocht worden naar de vraag hoeveel leges zij moeten betalen. Indien de legesverordening niet op een juiste wijze bekend is gemaakt, mogen geen leges op grond van die legesverordening gegeven worden.
Definitie Bouwkosten in legesverordeningen
In veel legesverordeningen is bepaald dat de bouwleges bepaald worden aan de hand van een percentage van de bouwkosten. In de meeste legesverordeningen is vervolgens een definitie van het begrip bouwkosten opgenomen. In deze definitie zijn vaak de bouwkosten gedefinieerd als de aanneemsom exclusief omzetbelasting als bedoeld in paragraaf 1, eerste lid, van de Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van werken 2012 (UAV 2012), dan wel de bouwkosten als bedoeld in NEN 2699.
De legesverordening moet bekend gemaakt worden om in werking te treden. De vraag is dan welke eisen bij de bekendmaking gelden voor documenten waar in de legesverordening naar verwezen wordt. Meer specifiek: Moeten de UAV 2012 en NEN 2699 ook ter inzage gelegd worden? Hierover is diverse malen geprocedeerd.
NEN normen
Ten aanzien van NEN-normen is de jurisprudentie al enige tijd duidelijk. Als in de legesverordening of de daarbij behorende tarieventabel niet is geschreven waar de betreffende NEN-normen ter inzage liggen, is niet voldaan aan de bekendmakingsvereisten. De consequentie is dan dat (het betreffende gedeelte van) de legesverordening/tarieventabel onverbindend is. Dit betekent dat de bouwkosten niet op die manier bepaald mogen worden. In het geval de legesverordening niet in een andere wijze voorziet om de bouwkosten te bepalen, leidt dit ertoe dat geen leges geheven mogen worden. Hier zijn rechters ook duidelijk over!
UAV 2012
Ten aanzien van de verwijzing naar de UAV 2012 is in lagere rechtspraak wisselend geoordeeld over de vraag of die mee bekend gemaakt zou moeten worden. De UAV 2012 zijn namelijk in het in het kader van een andere regeling in de Staatscourant bekendgemaakt, anders dan de NEN normen, en daarmee voor eenieder kenbaar.
HR geeft duidelijkheid ten aanzien van bekendmaking UAV 2012
In het arrest van 1 februari 2019 (voor de liefhebbers ECLI:NL:HR:2019:143) geeft de Hoge Raad hieromtrent duidelijkheid. De Hoge Raad oordeelt dat de artikelen 139 en 217 Gemeentewet eisen stellen aan de kenbaarheid van de maatstaven waarnaar gemeentebelastingen worden geheven. Deze eisen houden onder andere in dat de belastingverordening alle essentiële onderdelen bevat, zodat degene die belasting moet betalen zelf kan bepalen wat de omvang van de leges zal zijn. Tot die essentiële onderdelen behoren, aldus de Hoge Raad, bij de heffing van bouwleges mede de voorschriften voor het vaststellen van de bouwkosten waarop de hoogte van de leges worden gebaseerd. Daaraan is volgens de Hoge Raad voldaan indien een legesverordening voor de toepasbare voorschriften:
- verwijst naar een in de Staatscourant gepubliceerde tekst,
- in die belastingverordening de correcte volledige titel van die tekst
- alsmede publicatie-jaar en nummer van de Staatscourant wordt vermeld.
Indien dat niet het geval is, moet per geval worden beoordeeld of voldoende duidelijk is naar welk toepasbaar voorschrift verwezen wordt. De Hoge Raad oordeelt vervolgens dat de term "UAV 2012" voldoende duidelijk is.
Conclusie ten aanzien van bekendmaking UAV 2012 / NEN normen genoemd in legesverordeningen
Indien derhalve in een legesverordening voor wat betreft de bouwkosten wordt verwezen naar de “UAV 2012”, behoeven de UAV 2012 niet opnieuw bekend gemaakt te worden bij het bekendmaken van de legesverordening.
Dit is dus anders voor de NEN-normen, omdat dit geen normen zijn die in het kader van een andere regeling al in de Staatscourant zijn gepubliceerd.
Het is daarom gewenst om goed in de legesverordening te kijken wat daar precies bepaald is, nu dit van belang is voor de vraag of de legesverordening op een juiste wijze bekend gemaakt is en de heffingsambtenaar bevoegd is om leges te heffen.
Bezwaar maken tegen leges?
Als u meer wilt weten hoe u bezwaar kunt maken tegen een dure legesverordening of u de hoogte van leges kunt verlagen, lees onderstaande artikelen of neem contact op. Ik sta graag voor u klaar.
