11 tips als je bezoek krijgt van de arbeidsinspectie

De horeca is een sector met grote arbeidsrisico’s. Daarom let de Inspectie Sociale Zaken en werkgelegenheid (SZW) extra op de branche. 11 tips om een bezoek van een inspecteur zonder kleerscheuren te doorstaan.

De inspecteur van de Inspectie SZW is bevoegd elke werkplek te betreden. Ook het meenemen van voorwerpen voor nader onderzoek is toegestaan. De inspecteur moet zich kunnen legitimeren. De werkgever heeft het recht te vragen naar een legitimatiebewijs als een inspecteur voor de deur staat. Voor sommigen vormen van onderzoek is dus bijvoorbeeld eerst een toestemmingsbevel van de rechter-commissaris noodzakelijk om bepaalde bevoegdheden uit te mogen voeren.

Arbeidsinspectie horeca: waar letten ze op?

In de horeca let de Inspectie SZW vooral op de volgende risico’s: overtreding werk- en rusttijden, vooral bij jongeren, arbeidsuitbuiting, onderbetaling en illegale tewerkstelling. Werkgevers en werknemers zijn verplicht om aan een inspecteur alle gevraagde informatie en inlichtingen te verstrekken. In lang niet alle gevallen is het mogelijk om direct alle informatie te overhandigen. Het is gebruikelijk om een termijn te vragen waarbinnen je de informatie kunt aanleveren. Als je binnen die termijn geen gehoor geeft aan het verzoek om informatie, kan de inspecteur daar consequenties aan verbinden door een boete op te leggen.

Je ontvangt altijd een schriftelijke bevestiging van de sanctie en je wordt op de hoogte gebracht van de maatregelen die je moet nemen. De inspectie controleert steekproefsgewijs in een volgende inspectie of je de maatregelen hebt genomen. Is dan niet het geval dan legt de inspecteur nieuwe, zwaardere sancties op. Je kunt in beroep gaan tegen een besluit van de Inspectie SZW. Dat beroep wordt ingesteld bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Dit kun je doen om boete voor te zijn

Voordat je met een bezoek van de Inspectie SZW wordt geconfronteerd, kun je al in actie komen. De Inspectie SZW noemt op de website www.zelfinspectie.nl veel voorkomende situaties in de horeca. Met behulp van een checklist kun je nagaan of het schoonmaakbedrijf dat je inhuurt zich aan de regels houdt. Mensen van buiten de EU moeten een tewerkstellingsvergunning hebben Zowel het schoonmaakbedrijf als de inlener, het horecabedrijf moeten dit controleren. Bij overtreding krijgen beide een boete. Op de website kun je ook controleren of je arbo-beleid op orde is, hoe je moet omgaan met gevaarlijke stoffen, hoe je ongevallen kunt voorkomen en aan welke regels je moet voldoen tegen ongewenste omgangsvormen.

Welke boetes worden opgelegd?

Onlangs kregen enkele hotels en restaurants in Amsterdam voor tonnen aan boetes. Het ging om illegale arbeid, zwart werk, onderbetaling, uitkeringsfraude en overtreding van de arbeidstijdenwet. De inspecteur kan de volgende sancties opleggen:

• Het maken van een afspraak over het opheffen van de overtreding
• Een officiële waarschuwing. (Bij minder ernstige, administratieve overtredingen)
• Het stellen van een eis tot naleving van de wet. In een eis wordt schriftelijk aangegeven welke wettelijke bepaling is overtreden plus een termijn waarbinnen dit moet zijn verholpen.
• Het aanzeggen van een bestuurlijke boete. De inspecteur maakt direct een boeterapport op als er sprake is van een ernstige overtreding of als bij controle blijkt dat een eerdere overtreding niet is opgeheven. De boete varieert van enkele duizenden tot tienduizenden euro’s.
• Het geven van een bevel tot onmiddellijke stillegging van werkzaamheden. In geval van ernstig gevaar kan de inspecteur bevelen het werk stil te leggen, of verbieden om met het werk te beginnen.
• Een proces-verbaal. De inspecteur kan als opsporingsambtenaar een proces-verbaal opmaken bij het constateren van strafbare feiten.. Dit gebeurt bij strafbare feiten (zeer ernstige delicten of ongevallen met blijvend letsel of dood als gevolg) en meervoudige recidive. De afhandeling vindt plaats door het Openbaar Ministerie.
• Het aanzeggen van een last onder dwangsom. Daarbij moet sprake zijn van onwil van de werkgever. Iedere termijn waarbinnen niet aan een dergelijke verplichting (last) is voldaan, wordt een dwangsom verbeurd.

11 tips als je bezoek krijgt van de arbeidsinspectie

Tip 1. Vraag naar de aanleiding van het bezoek en vraag ook naar eventuele machtigingen of vorderingen ten aanzien van het bezoek.

Tip 2. Geef geen antwoord op vragen, tenzij je voor de volle 100% weet dat dat het juiste antwoord is. Bij de minste of geringste twijfel zeg je: ‘Ik weet het niet zeker, mag ik op die vraag terugkomen?’

Tip 3. Geef alleen informatie die wordt gevraagd.

Tip 4. Zorg ervoor dat je gevoelige informatie in gescheiden en liefst ook versleutelde compartimenten opslaat en meegeeft om de privacy van werknemers en klanten zo goed mogelijk te beschermen.

Tip 5. Neem contact op met een adviseur/jurist als spullen in beslag worden genomen, met sancties wordt gedreigd of andere maatregelen worden opgelegd. Zo kun je op tijd bezwaar maken of andere actie ondernemen.

Tip 6. Wijs iemand aan binnen de organisatie die bij een bezoek van een inspecteur wordt ingeschakeld om de inspecteur te woord te staan en het bezoek in goede banen te leiden.

Tip 7. Maak zelf aantekeningen van wat er tijdens het onderzoek gebeurt of wordt gezegd. Als sprake is van een misstand of overtreding, zal de inspecteur soms direct aangeven welke zaken moeten worden verbeterd. Als u die opmerkingen noteert, kunt u gelijk aan de slag.

Tip 8. Vraag aan het eind van het bezoek op welke termijn een schriftelijke bevestiging kan worden verwacht en wat in grote lijnen de inhoud en mogelijke sancties zullen zijn en welke vervolgstappen de inspecteur verwacht, zodat u daar alvast op kunt anticiperen.

Tip 9. Hou rekening met korte termijnen om zienswijze in te dienen, bezwaar te maken, de rechter om een oordeel te vragen et cetera na ontvangst van schriftelijke rapporten of sancties die worden opgelegd.

Tip 10. Zorg ervoor dat belangrijke documenten zoals een arbeidsongevallen registratie, ziekteverzuimbeleid, risico-inventarisatie en evaluatie op een vaste plek liggen, zodat je deze stukken direct kunt raadplegen als daarom wordt verzocht.

Tip 11. De Ondernemingsraad heeft een zogenaamd vergezelrecht bij een bezoek van de Inspectie SZW. Spreek af wie van de OR-leden de rol van aanspreekpunt wil vervullen en het vergezelrecht invult als er een inspecteur langskomt.