Een bestemmingsplan biedt vaak meer mogelijkheden dan u denkt!

Een bestemmingsplan (binnenkort omgevingsplan) bepaalt welke bouw- en gebruiksmogelijkheden er op uw gronden bestaan. Als een bouwplan past binnen de mogelijkheden, die het bestemmingsplan aan u biedt, kan een aanvraag tot het verlenen van een omgevingsvergunning (in beginsel) niet worden geweigerd en moet deze worden verleend.

Met enige regelmaat worden er procedures gevoerd over de uitleg van bestemmingsplanbepalingen in procedures over de al dan niet terechte weigering van een aanvraag om een omgevingsvergunning.

Uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) van 29 december 2021 blijkt dat in sommige gevallen niet ‘blind’ moet worden gestaard op enkel de regels van de specifieke bestemming, waarop uw bouwplan is voorzien, maar ook regels uit een andere bestemming voor de beoordeling van uw bouw- en gebruiksmogelijkheden relevant kunnen zijn.

Het kan daarmee zo maar zijn dat er meer mogelijk is dan u in eerste instantie denkt. Zie daarover ook een eerdere bijdrage van mijn collega Rudi Minkhorst.

Wat was er aan de hand?

In deze zaak gaat het over een aanvraag om een omgevingsvergunning voor het realiseren van een dakterras op een bestaande aanbouw bij een woning in Alkmaar. Waar het college van burgemeester en wethouders (het college) de vergunning aanvankelijk heeft verleend, wordt de vergunning, nadat er bezwaar tegen dit besluit is ingediend, alsnog geweigerd.

De rechtbank oordeelt in de daaropvolgende beroepsprocedure dat de vergunning terecht is geweigerd, aangezien het dakterras in strijd zou zijn met de regels uit het bestemmingsplan. De aanvrager van de vergunning laat het hier echter niet bij zitten en stelt hoger beroep in bij de Afdeling. Dan blijkt maar weer eens hoe secuur planregels moeten worden beoordeeld.

Bestemming ‘Tuin-2’ laat geen dakterras toe… of toch wel?

In deze zaak wil de aanvrager het dakterras realiseren op een aanbouw, die gelegen is binnen de bestemming ‘Tuin-2’. In de bepaling in het bestemmingsplan, die ziet op de bestemming ‘Tuin-2’, zijn geen specifieke regels over dakterrassen opgenomen.

Aangezien er binnen andere bestemmingen, zoals bijvoorbeeld de bestemming ‘Wonen’, nadrukkelijk wel regels over dakterrassen zijn opgenomen, stelt het college dat het een welbewuste keus van de gemeenteraad is geweest om dakterrassen op gronden met de bestemming ‘Tuin-2’ niet toe te staan. Aangezien gronden niet gebruikt mogen worden in strijd met de aan de gronden gegeven bestemming en in de planregels niet staat dat dakterrassen binnen de bestemming ‘Tuin-2’ zijn toegestaan is de aanvraag in strijd met het bestemmingsplan en is de vergunning volgens het college terecht geweigerd.

De aanvrager van de vergunning stelt dat het dakterras wel in overeenstemming is met het bestemmingsplan, aangezien de bouw- en gebruiksmogelijkheden binnen de bestemming ‘Tuin-2’ zijn verbonden met de naastgelegen woonbestemming. En binnen die bestemming zijn dakterrassen – onder voorwaarden – toegestaan.

[campagnes]

Bestemmingsplan lezen

Voordat de Afdeling over de beide standpunten oordeelt, herhaalt zij allereerst haar vaste rechtspraak dat de op de verbeelding aangegeven bestemming en de daarbij behorende regels bepalend zijn voor het antwoord op de vraag of een bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan.

De niet bindende toelichting bij het bestemmingsplan heeft in zoverre betekenis dat deze over de bedoeling van de planwetgever meer inzicht kan geven indien de bestemming en de bijbehorende planregels waaraan moet worden getoetst, op zichzelf noch in samenhang (systematiek) duidelijk zijn. Omwille van de rechtszekerheid moet een planregel letterlijk worden uitgelegd.

Meerdere bestemmingen bepalen mogelijkheden

De Afdeling komt op basis van dit toetsingskader tot een ander oordeel dan het college (in bezwaar) en de rechtbank. De Afdeling oordeelt op basis van de planregels dat niet enkel (blind) moet worden gestaard op de mogelijkheden binnen de bestemming ‘Tuin-2’, maar dat ook gekeken moet worden naar de mogelijkheden binnen de bestemming ‘Wonen’.

Doorslaggevend voor de Afdeling is daarvoor de opgenomen koppeling binnen de bestemming ‘Tuin-2’ met andere bestemmingen. In de planregels staat namelijk:

"De voor 'Tuin - 2' aangewezen gronden zijn bestemd voor:
(…)
d. aan- en uitbouwen en bijgebouwen ten dienste van de aangrenzende bestemming.
(…)

en vervolgens

"Voor de (…) gronden geldt dat aan- en uitbouwen zijn toegestaan met inachtneming van de volgende bepalingen:
(…)
2. de aan- en uitbouwen mogen alleen worden gebruikt conform het toegestane gebruik van de aangrenzende hoofdbebouwing alsmede voor gebouwde parkeervoorzieningen;

De aangrenzende bestemming betreft (onder meer) de woonbestemming. Aan het aangrenzende hoofdgebouw is de bestemming "Wonen" toegekend, waarbij dakterrassen onder bepaalde voorwaarden zijn toegestaan.

Dit brengt de Afdeling tot de conclusie dat de planregels op zichzelf bezien duidelijk zijn, dat in de voorliggende situatie, onder bepaalde voorwaarden die in het bestemmingsplan staan genoemd, een dakterras is toegestaan. De bouw- en gebruiksmogelijkheden binnen de bestemming ‘Tuin-2’ zijn onmiskenbaar gekoppeld aan andere bepalingen in het bestemmingsplan.

Conclusie

Met deze uitspraak wordt wederom duidelijk dat bestemmingsplannen secuur beoordeeld moeten worden en het op nuances aankomt. Het is immers geen uitzondering, dat een bestemmingsplan meer functies mogelijk maakt dan aanvankelijk wordt gedacht. Het loont dan ook zeker de moeite om het bestemmingsplan goed te (laten) bestuderen.

Quickscan bestemmingsplan

Wilt u zelf duidelijkheid of uw bouwplan past binnen het bestemmingsplan? Voor een vaste prijs onderzoeken onze specialisten de mogelijkheden. Klik hier voor meer informatie over onze Quickscan bestemmingsplan.