Een innovatie beschermen? Het modelrecht houdt uw ontwerpen uniek

Niets is zo frustrerend als maandenlang werken aan een uniek productontwerp, om vervolgens te ontdekken dat een concurrent het schaamteloos kopieert. Dit overkwam een bedrijf dat een product lanceerde, alleen om te zien hoe een concurrent met een vrijwel identiek ontwerp op de markt kwam. Wat kunt u doen om op te treden tegen deze concurrent? In deze blog leggen Daniek Regterschot en Joost van Dongen aan de hand van een recente uitspraak van de Rechtbank Den Haag uit welke mogelijkheden u in een dergelijk geval heeft.

#tech
#productie

Datum:  08 oktober 2024

Gewijzigd  08 oktober 2024

Geschreven door:  Daniek Regterschot en Joost van Dongen

Leestijd:  +/- 4 minuten

Knaap Fatbike vs. Diablo Bike

Het overkwam Knaap, een producent van innovatieve fatbikes: na maanden werk aan hun unieke frameontwerp zagen ze hoe concurrent Diablo Bike een vrijwel identiek ontwerp op de markt bracht. Knaap startte daarop een procedure bij de Rechtbank Den Haag. Omdat Knaap hun frameontwerp tijdig had geregistreerd als beschermd model, hadden zij exclusieve rechten op het gebruik en de verhandeling van het ontwerp. Hierdoor konden zij succesvol aantonen dat het frame van Diablo Bike geen wezenlijk andere indruk wekte dan hun eigen ontwerp. De rechtbank oordeelde dat Diablo Bike inderdaad inbreuk maakte op het modelrecht van Knaap.

Diablo Bike werd door de rechtbank verboden om de inbreukmakende frames verder te verhandelen. Bovendien moest Diablo Bike haar afnemers informeren over de inbreuk en de resterende voorraad terughalen en vernietigen. Tot slot werd Diablo Bike veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding aan Knaap, waarvan de hoogte in een separate schadestaatprocedure zal worden bepaald.

Wat is modelbescherming en welke voordelen kan het bieden? 

Modelbescherming biedt ondernemers de mogelijkheid om de uiterlijke kenmerken van hun producten te beschermen, zoals de vorm, kleur, textuur en materiaalgebruik. Door een model te registreren, krijgt u het exclusieve recht om dat model te gebruiken en kunt u derden verbieden om zonder uw toestemming het model te kopiëren of te verhandelen. Een modelrecht kan dus zeer waardevol zijn wanneer design en innovatie van een product een belangrijke rol spelen.

Daarnaast versterkt modelbescherming uw positie tegen concurrenten en biedt het een basis om juridische stappen te ondernemen tegen inbreukmakers. Dit helpt niet alleen om uw concurrentievoordeel te beschermen, maar kan ook resulteren in schadevergoedingen of verkoopverboden voor degene die inbreuk maakt. 

Samenhang met merkenrecht en auteursrecht

Modelbescherming staat niet op zichzelf. Het werkt vaak samen met andere vormen van intellectueel eigendomsrecht, zoals het merkenrecht en auteursrecht.

Merkenrecht

Terwijl modelbescherming zich primair richt op de uiterlijke vormgeving van een product, beschermt het merkenrecht de naam, logo's en andere tekens die u gebruikt om uw producten of diensten te onderscheiden. Zodra u dus een naam hebt bedacht voor uw innovatieve product, is het van belang dat u deze naam ook als merk registreert om optimaal beschermd te worden. 

In de zaak tussen Knaap en Diablo Bike had Diablo Bike wel het merk “Diablo” geregistreerd, maar de inbreuk op het model van Knaap werd gezien als een schending van de exclusieve rechten die Knaap had op de visuele elementen van zijn product. Het is belangrijk om te begrijpen dat, zelfs wanneer een concurrent een ander merk gebruikt, zij nog steeds inbreuk kunnen maken op uw modelrechten.

Auteursrecht

In sommige gevallen, zoals bij bijzonder creatieve of artistieke ontwerpen, kan ook auteursrecht een rol spelen. Dit biedt bescherming aan werken van letterkunde, wetenschap en kunst, waaronder grafische en industriële ontwerpen. Auteursrecht ontstaat automatisch zodra een creatief werk is vastgelegd, zonder dat registratie nodig is. Hoewel dit bescherming biedt, kan het lastig zijn om het precieze bereik van die bescherming te bepalen, vooral bij functionele ontwerpen.
Het registreren van een modelrecht biedt hier extra zekerheid. Het maakt uw ontwerp juridisch duidelijk beschermd, specifiek gericht op de uiterlijke kenmerken. In de onderhavige zaak claimde Knaap ook auteursrecht op het ontwerp van de fatbike, wat een extra laag van bescherming bood tegen kopieën en namaak. Terwijl auteursrecht breed beschermt, biedt modelrecht een specifiek en krachtig middel om inbreuk tegen te gaan. Samen zorgen deze rechten voor een sterke bescherming van uw innovatie. 

Praktische tips

Deze uitspraak toont het belang aan van een doordachte intellectuele eigendomsstrategie. Voor ondernemers die actief zijn in sectoren waar design en innovatie cruciaal zijn, is het essentieel om niet alleen het merk, maar óók de vormgeving van uw producten te beschermen. Door gebruik te maken van modelbescherming, gecombineerd met merkenrecht en auteursrecht, kunt u ervoor zorgen dat uw unieke creaties goed beschermd zijn tegen inbreukmakers en namaak.

Enkele tips:

  1. Registreer uw ontwerpen: Zorg ervoor dat je alle onderscheidende ontwerpen van uw producten vastlegt door middel van modelregistratie.
  2. Aanvullende bescherming: Combineer modelbescherming met een merkinschrijving. Zorg ook dat duidelijk is bij wie het auteursrecht op het ontwerp rust. Hiermee creëert u een zo breed mogelijke bescherming in geval van een inbreuk.
  3. Handel snel bij inbreuk: Zodra een concurrent uw ontwerpen kopieert, is het van belang om direct actie te ondernemen zodat het maximale kan worden gedaan om uw onderneming te beschermen. 

Blijf scherp

Heeft u vragen over hoe u uw ontwerpen en merken het beste kunt beschermen? Of heeft u te maken met inbreuk op uw intellectuele eigendomsrechten? Neem dan contact op met één van onze IE-recht specialisten. Zij helpen u graag verder! 

Contact

Meer over dit onderwerp: