Datum: 21 november 2016
Geschreven door: Valerie Lipman
Leestijd: +/- 2 minuten
Het gebruik van afbeeldingen op internet blijft een onderwerp dat veel vragen oproept. Het is immers eenvoudig om op internet op zoek te gaan naar een afbeelding voor je eigen website en deze gewoon te kopiëren. Maar mag dat eigenlijk wel en welke voorwaarden zijn daaraan verbonden? In dit artikel zal ik nader ingaan op dit vraagstuk.
Om een antwoord te kunnen geven op deze vraag, is het van belang terug te gaan naar de basis van het auteursrecht. Op grond van de Auteurswet heeft de maker van een werk het uitsluitend recht om zijn werk, bijvoorbeeld een foto, openbaar te maken of te verveelvoudigen. Een fotograaf heeft dan ook het uitsluitende recht om zijn foto’s op internet te publiceren. Dit betekent dat op internet gepubliceerde foto’s niet zomaar, zonder toestemming van de fotograaf, door een ander mogen worden gebruikt. Dat de foto’s op internet zijn geplaatst, betekent niet dat de fotograaf daarmee zijn auteursrechten heeft vrijgegeven. Ook op internet zijn namelijk de regels uit de Auteurswet van toepassing. Door het zomaar kopiëren van een foto, wordt inbreuk gemaakt op de auteursrechten van de fotograaf. Wel gelden er bepaalde uitzonderingen.
Het kopiëren van een online afbeelding lijkt dan ook onschuldig, maar dat is het niet. Ook het feit dat een afbeelding op diverse websites is terug te vinden maakt dit niet anders. Daarnaast levert ook het onbewust schenden van auteursrechten een inbreuk op. Het is aan de gebruiker van een afbeelding om zich ervan te vergewissen of de afbeelding auteursrechtelijk beschermd is en wie de maker is, alvorens daarvan gebruik te maken.
Een van de in de Auteurswet genoemde uitzonderingen betreft het zogenaamde citaatrecht. Dit houdt in dat je een gedeelte van een werk mag gebruiken, voor zover het relevant is voor de context waarin het wordt gebruikt. Vereist is dat het citaat wordt gebruikt voor een duidelijk aanwijsbaar doel, dat niet meer wordt overgenomen dan strikt noodzakelijk en dat de bronvermelding wordt opgenomen. Citeren is niet alleen mogelijk uit teksten, maar ook uit afbeeldingen of films. Daarbij geldt dat het citeren uit een afbeelding niet is toegestaan wanneer dit enkel dient als versiering, maar wel om deze bijvoorbeeld te bespreken. Het enkele plaatsen van een onderschrift bij een foto is daartoe overigens niet voldoende.
Daarnaast is het wel toegestaan om te linken naar de content die te vinden is op een andere website. Dit betreft immers geen verveelvoudiging of nieuwe openbaarmaking, maar enkel een verwijzing. Het is ook toegestaan te ‘embedden’, waarbij een deel van een andere website zichtbaar is op je eigen website. In dat geval hoeft niet eerst op een link te worden geklikt, voordat de content zichtbaar wordt. Dit zie je bijvoorbeeld veel op social media websites, waarbij gebruik wordt gemaakt van deel-knoppen. Vereist is wel dat de content al openbaar was en toegankelijk voor alle internetgebruikers en zich bijvoorbeeld niet bevindt op een website die enkel na inloggen bereikbaar is.
Uiteraard wordt er niet altijd opgetreden tegen het gebruik van afbeeldingen in strijd met het auteursrecht van een ander. Het kan immers zo zijn dat de rechthebbende er geen weet van heeft, het niet erg vindt of omdat hij de daarmee gepaard gaande tijd en kosten wil besparen. Een rechthebbende heeft echter de mogelijkheid om schadevergoeding te vorderen van de inbreukmakende partij. Voor het bepalen van de hoogte van de schadevergoeding wordt vaak gekeken naar de licentievergoeding die de fotograaf normaal gesproken vraagt voor het gebruik van zijn foto’s. Vervolgens kan deze licentievergoeding al snel twee of drie keer van de inbreukmakende gebruiker worden gevorderd. Indien de fotograaf een procedure aanspant om de schadevergoeding verhaald te krijgen, moet ook nog rekening wordt gehouden met de proceskostenveroordeling. In zaken betreffende rechten van intellectuele eigendom, waaronder auteursrechten, wordt de verliezende partij in beginsel veroordeeld in de volledige proceskosten van de winnende partij. Ook deze kosten kunnen derhalve nog fors oplopen.
Het kopiëren van een afbeelding naar je eigen website zonder toestemming van de maker is niet toegestaan en maakt inbreuk op zijn auteursrecht. Van belang is dan ook telkens na te gaan wie de rechthebbende is van een bepaalde afbeelding en toestemming te vragen alvorens de afbeelding te kopiëren. Als je daartoe niet overgaat, bestaat de kans dat je de maker een schadevergoeding moet betalen. Het plaatsen van een link is als gezegd wel toegestaan, zonder dat daarvoor toestemming hoeft te worden gevraagd.
Deze blog is op 16 augustus 2023 voor het laatst bijgewerkt.
Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.