Datum: 23 december 2016
Gewijzigd 14 november 2023
Geschreven door: Koen Roordink
Leestijd: +/- 2 minuten
Heijmans heeft Het werk aan de N23/Westfrisiaweg gestaakt. Na de ellende bij de verbreding van de A15, weer een conflict op het scherpst van de snede tussen één van ‘s-lands grootste bouwers en de overheid. Waar er twee vechten, hebben er twee schuld. Zo leert een oude wijsheid. Maar heeft de overheid haar rol niet een beetje uit het oog verloren?
Partijen ruziën over de extra kosten die zijn veroorzaakt doordat Heijmans de bodem langer moest voorbelasten. Ik ken de zaak inhoudelijk niet. Wat ik wel weet is dat dit soort conflicten vaker voorkomen. De vooraf verstrekte informatie over de bodem blijkt dan achteraf (tijdens de uitvoering) toch niet helemaal juist te zijn. Wat ik ook weet is dat dit risico vaak, via een “slikken of stikken contract”, bij de aannemer wordt neergelegd.
Eind van het liedje is dan dat de aannemer uit eigen zak bijdraagt aan de realisatie van een stukje infrastructuur in Nederland. Is dat nu gewenst? Voorstanders zullen roepen dat de overheid hiermee in ieder geval budgetoverschrijdingen weet te beperken. Dat klopt misschien, maar gaat de rol van de overheid niet verder dan dat.
Het realiseren van collectieve goederen zoals wegen is één van de kerntaken van de overheid. Sterker nog, het is één van de redenen waarom we ooit voor een overheid hebben gekozen. Dat betekent echter ook dat een overheid die, door handig te contracteren, een marktpartij laat opdraaien voor een deel van de aanlegkosten, in feite daarmee haar eigen taak verzaakt.
De overheid is zichzelf in de loop der jaren steeds meer als bedrijf gaan beschouwen. Daarbij heeft zij zich het economisch darwinisme snel eigen gemaakt. Om te overleven staat het eigen belang (geen budget overschrijding) voorop. Ook als dat ten koste gaat van de aannemer. Dergelijk handelen past een overheid niet. De Raad van State schreef al in 2004 dat het in de publieke afweging om meer gaat dan alleen kosten en baten.
Ook Rijkswaterstaat wil, blijkens de laatste Marktvisie, dit soort problemen in de toekomst niet meer. Samenwerken is nu het sleutelwoord. Dat is een stap in de goede richting. De uitdaging is nu om een vorm van samenwerken te vinden die waarborgt dat enerzijds de overheid een marktconforme prijs betaalt en anderzijds de aannemer daadwerkelijk betaald wordt voor het werk dat hij uitvoert. Ook als er tegenvallers zijn op het werk. Dat is nog een uitdaging op zich.
Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.