Niet verzekerd zijn is eigen schuld?

In aansprakelijkheidsprocedures wordt regelmatig het verweer gevoerd dat degene die meent een claim te hebben ook zelf een bepaalde mate van eigen schuld aan de ontstane schade heeft. Als een dergelijk betoog (het ‘eigen schuld-verweer’) slaagt vervalt de vergoedingsplicht of kan het bedrag aan te vergoeden schade aanzienlijk lager uitvallen.

Datum:  13 december 2017

Gewijzigd  14 november 2023

Leestijd:  +/- 2 minuten

In aansprakelijkheidsprocedures wordt regelmatig het verweer gevoerd dat degene die meent een claim te hebben ook zelf een bepaalde mate van eigen schuld aan de ontstane schade heeft. Bijvoorbeeld doordat hij of zij (te) weinig heeft gedaan om de ontstane schade te voorkomen. Als een dergelijk betoog (het ‘eigen schuld-verweer’) slaagt vervalt de vergoedingsplicht of kan het bedrag aan te vergoeden schade aanzienlijk lager uitvallen.

Maar houdt de verplichting om schade zoveel mogelijk te voorkomen ook in dat iemand verplicht is om zich tegen bepaalde schade te verzekeren?

Over die vraag heeft de Afdeling bestuursrechtspraak zich in een uitspraak van 13 december 2017 (ECLI:NL:RVS:2017:3445) moeten buigen. Deze uitspraak is een mooi voorbeeld van hoe het bestuursrechtelijke schadevergoedingsrecht aansluit bij het civiele schadevergoedingsrecht.

Wat is er aan de hand?

In 2014 heeft het CBR het rijbewijs van de appellant in deze procedure ongeldig verklaard en hem verplicht om aan een alcoholslotprogramma deel te nemen. Het bezwaar van de appellant tegen dit besluit is ongegrond verklaard. Tijdens de procedure bij de rechtbank heeft het CBR deze besluiten echter ingetrokken. Daarmee is de onrechtmatigheid van deze besluiten komen vast te staan.

De appellant verzoekt vervolgens om het CBR te veroordelen in het vergoeden van de geleden schade. In het bijzonder gaat het in deze zaak om de (extra) kosten die de appellant heeft moeten maken voor het laten inbouwen van een nieuw alcoholslot, omdat zijn auto was gestolen.

Eigen schuld, dikke bult

De rechtbank oordeelde dat de kosten voor het inbouwen van een nieuw alcoholslot niet door het CBR hoefden te worden vergoed. Van de appellant mocht namelijk worden verwacht dat hij zelfstandig alle schadebeperkende maatregelen zou nemen, die in redelijkheid van hem konden worden verwacht.

Daaronder valt naar het oordeel van de rechtbank het afsluiten van een verzekering die diefstal zou hebben gedekt. Het door appellant opzeggen van een dergelijke verzekering, die hij aanvankelijk wel voor het alcoholslot had, heeft tot gevolg gehad dat de schade door de diefstal van het alcoholslot niet door een verzekering werd vergoed. Naar het oordeel van de rechtbank dient die omstandigheid voor rekening en risico van de appellant te blijven.

Verzekeren om schade te voorkomen is geen plicht

De Afdeling zet een duidelijke streep door dit oordeel van de rechtbank. Voor de vraag of sprake is van eigen schuld is immers vereist dat de schade mede een gevolg is van een omstandigheid die aan een benadeelde kan worden toegerekend. Daar is hier geen sprake van. De gestelde schade kan namelijk niet worden beschouwd als een gevolg van het feit dat de appellant niet verzekerd was. Die schade is namelijk het gevolg van de diefstal.

Interessant in deze uitspraak is het oordeel van de Afdeling dat een benadeelde in het algemeen ook niet jegens een aansprakelijke gehouden is om zich tegen mogelijke schade te verzekeren of verzekerd te blijven.

Nu er geen grond bestaat voor vermindering van de schadevergoedingsplicht van het CBR oordeelt de Afdeling dat het CBR de kosten voor het opnieuw inbouwen van het alcoholslot alsnog aan de appellant dient te vergoeden.

De les die uit deze uitspraak wordt geleerd is dat een “eigen schuld-verweer” met het argument dat iemand zich maar tegen de ontstane schade had moeten verzekeren in een juridische procedure volgens de Afdeling niet opgaat.


Blijf scherp

Als advocaten voor ondernemers begrijpen wij het belang van voorop blijven. Samen met ons heeft u alle kansen en risico’s in het vizier. Neem gerust contact met ons op en laat u persoonlijk informeren over onze diensten.