Wet Arbeidsmarkt in Balans: een korte update

In april 2018 lichtte ik u al in over het feit dat het arbeidsrecht (wederom) op de schop gaat. Ik beloofde u op de hoogte te houden van de ontwikkelingen. Inmiddels heeft de internetconsultatie plaatsgevonden en heeft de Raad van State, het adviesorgaan van de regering, het wetsvoorstel van minister Koolmees van advies voorzien. Vorige week (7 november 2018) is het wetsvoorstel inclusief de bijbehorende Memorie van Toelichting  bij de Tweede Kamer ingediend.

Achtergrond voorstel

Kort samengevat probeert de nieuwe wet de kloof tussen vaste contracten en flexibele arbeid te verkleinen, onder andere door ontslag makkelijker te maken, flexwerk minder aantrekkelijk te maken en payrollers en oproepkrachten meer bescherming te bieden. Volgens de minister is het de Wet werk en zekerheid (uit 2015) onvoldoende gelukt om vaste contracten weer aantrekkelijk te maken. De WAB kan dan ook in zekere zin worden gezien worden als reparatiewetgeving op de WWZ.

Belangrijkste wijzigingen

Een aantal in het oog springende wijzigingen:

• De introductie van een ‘cumulatiegrond’, die het combineren van ontslaggronden mogelijk maakt;
• De opbouw van transitievergoeding zal plaatsvinden vanaf de eerste werkdag;
• De proeftijd wordt verlengd;
• De ketenregeling wordt weer uitgebreid naar drie contracten in drie jaar tijd;
• Payrollwerknemers worden gelijkgesteld aan ‘gewone’ werknemers;
• Oproepkrachten die geen vast aantal uren werken moeten na twaalf maanden een vast aanbod krijgen voor een arbeidsomvang die gelijk is aan het gemiddelde van het aantal gewerkte uren in de twaalf maanden ervoor. Een nuluren- of min-maxovereenkomst kan dus niet langer meer duren dan één jaar.

Raad van State

Zowel uit de internetconsultatie als het advies van de Raad van State zijn kritische geluiden op te maken. Volgens de Raad van State zal  de nieuwe wet in zijn algemeenheid niet voldoende in staat blijken om een betere balans op de arbeidsmarkt te bewerkstelligen. Om dat voor elkaar te krijgen is een “bredere en fundamentelere” aanpak nodig, aldus de Raad. In de Memorie van Toelichting bij de WAB kondigt minister Koolmees overigens ook aan dat er een breder pakket aan maatregelen komt, namelijk regels rondom de positie van zelfstandigen en de (lange) loondoorbetalingsplicht van de werkgever bij ziekte.

De voorstellen voor payrolling en proeftijd zouden niet in hun huidige vorm moeten worden ingevoerd, stelt de Raad. Wel kunnen andere voorgestelde maatregelen bepaalde knelpunten verminderen. Zo bieden  de introductie van de cumulatiegrond bij ontslag en de aanpassing van de regeling voor de transitievergoeding volgens haar kansen.

Het ingediende wetsvoorstel

Minister Koolmees heeft de kritiek van de Afdeling hoofdzakelijk in de wind geslagen, waardoor het ingediende wetsvoorstel grotendeels overeenkomt met de conceptversie uit april.  De Tweede Kamer gaat zich de komende periode buigen over het voorliggende wetsvoorstel. Het is de verwachting dat er nog wat wijzigingen zullen plaatsvinden. Als de Tweede Kamer akkoord gaat met het voorstel is de wet nog niet definitief van kracht, daarvoor is namelijk nog goedkeuring door de Eerste kamer vereist. Mijn verwachting is dat zowel de Tweede als de Eerste Kamer, na de nodige debatten en wijzigingen, akkoord zullen gaan met het wetsvoorstel. De verwachting is dat de nieuwe wet vanaf januari 2020 daadwerkelijk in werking zal treden.

De Wet Arbeidsmarkt in Balans zal in 2019 natuurlijk regelmatig onderwerp van onze blogs en actualiteitenbijeenkomsten zijn. Mocht u al eerder of in de tussentijd vragen hebben, neem dan gerust contact op met één van onze advocaten.