Alle ondernemers met een belastingschuld vanwege het corona-uitstel hebben de afgelopen weken een brief ontvangen: de bestaande belastingschuld moet in 60 termijnen worden afbetaald. De eerste termijn moest 31 oktober voldaan zijn. Het serviceteam insolventierecht geeft in 5 blogs en een webinar diverse oplossingen voor liquiditeitsproblemen.
De Belastingdienst geeft mogelijkheden tot versoepeling van de terugbetaling van de (door corona) uitgestelde belastingschulden, zoals: het betalen per kwartaal, het uitsmeren van de aflossingen van 5 jaar naar 7 jaar en een tijdelijke pauzeknop, maar de belastingschuld moet geheel worden terugbetaald.
Al een flink aantal klanten heeft zich gemeld vanwege belastingschulden van enkele tonnen tot enkele tientallen miljoenen euro’s die moeten worden terugbetaald. Het is een enorme aanslag op de liquiditeit en de liquiditeitsprognoses laten zien dat het niet haalbaar zal zijn om aan deze aflossingsverplichtingen te voldoen. Met de exponentiële stijgingen van de energieprijzen, de inflatie die toeneemt, de rente die steeds hoger wordt en de NOW-regeling die mogelijk deels moet worden terugbetaald, kan het noodzakelijk zijn om een onderneming te herstructureren om financiële uitdagingen te overwinnen.
In onze campagneserie over financiële herstructurering deze week aandacht voor: de surseance van betaling
Veel accountants en juristen hebben sinds 1 januari 2021 de mond met name nog maar vol van de WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord), de nieuwe wet die het mogelijk maakt schuldeisers te dwingen in te stemmen met een schikking. Over de WHOA ging de vorige blog in deze serie. In de blog daarvoor besprak ik de mogelijkheden van het aanbieden van een buitengerechtelijk akkoord. Maar, welke mogelijkheden biedt de surseance van betaling uw onderneming?
Een wettelijke pauzeknop
De debiteur die voorziet dat hij zijn schulden niet volledig kan voldoen en een faillissement wil voorkomen, kan naast een buitengerechtelijk akkoord of een WHOA overwegen surseance van betaling (hierna ook wel kortweg: “surseance”) aan te vragen bij de rechtbank.
De surseance is feitelijk een wettelijke pauzeknop. Heel kort samengevat: De schuldeisers mogen hun debiteur die surseance heeft gekregen, niet aanspreken tot betaling van hun vorderingen. Ze mogen geen betaling eisen, geen beslag leggen, geen faillissement aanvragen etc etc.
Gedurende de surseance wordt door de rechtbank een bewindvoerder naast de bestuurder van de debiteur geplaatst. Zij moeten samen een akkoord aan de schuldeisers voorbereiden. De bewindvoerder moet de belangen van de schuldeisers bewaken in dat proces.
Geld dat vast zit
De surseance kan een nuttig middel zijn om een tijdelijk liquiditeitsprobleem te overwinnen. Vaak zit geld vast in:
- een lopend (bouw)project;
- als onderhanden werk in een groot contract,
- een grote vordering op een wanbetaler; of
- in overtollige (en onverkoopbare) voorraden.
Voorbeelden van surseance van betaling uit onze praktijk
Ik heb een surseance gezien van een scheepsbouwer die zelf een schip van kaal casco helemaal aftimmerde en die daar honderdduizenden euro’s aan materiaal en uren in stak, maar geen koper voor het schip (dat inmiddels bijna af was) kon vinden. En ik ken een surseance die was aangevraagd omdat de debiteur zelf een vordering had op één van haar debiteuren van € 800.000,- die niet werd betaald.
Dan is een pauzeknop handig: probeer in de relatieve rust aan de schuldeiserskant het schip te verkopen respectievelijk de vordering te incasseren, en verdeel de opbrengsten onder de schuldeisers (tegen finale kwijting van het meerdere of met een andersoortige afspraak).
Uitzonderingen bij surseance van betaling
De surseance kent overigens allerlei regels en uitzonderingen, maar het gaat de strekking van deze blog te buiten om daarop in te gaan. Het gaat er in deze om de grondgedachte en het nut van de surseance uit te leggen ten opzichte van andere mogelijkheden liquiditeitsproblemen te overwinnen.
Het “mooie” van een surseance is dat het akkoord dat de debiteur wil aanbieden -onder bepaalde voorwaarden uiteraard - door de rechter dwingend kan worden opgelegd aan schuldeisers die het er niet mee eens zijn, terwijl het bestuur en de aandeelhouders van de debiteur “kunnen blijven zitten”.
Voorportaal van faillissement (?)
Zoals hierboven beschreven, is de surseance een heel nuttig middel voor een debiteur om tijdelijke liquiditeitsproblemen het hoofd te bieden. Toch heeft de surseance een slechte reputatie. Vaak wordt een surseance al binnen een week omgezet naar een faillissement. Dat heeft een aantal redenen:
- Vaak is de surseance te laat aangevraagd, niet goed genoeg voorbereid en is er geen geld in kas om de lopende kosten van de onderneming en de kosten van de surseance te dragen.
- Soms is de surseance alleen maar aangevraagd om een dwarsliggende aandeelhouder te omzeilen. Voor het aanvragen van het eigen faillissement is immers een AVA-besluit nodig, terwijl het aanvragen van surseance (vaak) alleen maar een bestuursbesluit vergt.
- Handelsrelaties (leveranciers en crediteuren) hebben vaak weinig vertrouwen in een bedrijf in surseance. Zij gaan betaling vooraf of boter bij de vis vragen. Het leverancierskrediet dat voorheen wel gegeven werd, smelt als sneeuw voor de zon. Dat zorgt voor – aanvullende – liquiditeitsuitdagingen. Ook vormt de surseance van een partij vaak voor de andere contractspartij een grond om een commerciële overeenkomst te beëindigen.
- De surseance werkt niet tegen de preferente schuldeisers, waarvan de belangrijkste zijn: de belastingdienst, het UWV, het pensioenfonds en de werknemers. De schulden aan deze partijen moeten gewoon betaald worden.
De surseance van betaling kan uit de mottenballen
Met name die laatste reden waarom een surseance vaak snel een faillissement wordt, hoeft juist vanwege de door de belastingdienst gegunde betalingsregeling van 60 maanden geen obstakel meer te zijn. Als iedere maand 1/60ste van de belastingschuld kan worden betaald en de surseance kan worden gebruikt om de andere schuldeisers even in de koelkast te zetten, kan tijd worden gewonnen om de liquiditeitsproblemen te boven te komen.
Dan kunnen die 3 á 6 maanden worden gebruikt om dat casco-schip-in-aanbouw, dat bouwproject, die overtollige voorraad of die grote vordering op die wanbetaler liquide te maken en de schuldeisers een akkoord aan te bieden. Of in die periode kan een herfinanciering worden gerealiseerd of een nieuwe aandeelhouder met vers geld worden gezocht. Hoe dat werkt, leest u in deze blog.
Voorwaarde voor een geslaagde surseance is wel dat de onderneming an sich levensvatbaar is. De lopende baten moeten de lopende kosten kunnen dragen. De surseance biedt geen mogelijkheid te snijden in kosten, zoals overtollige huur-, lease- en personeelskosten. Daar moeten andere wettelijke mogelijkheden voor worden aangewend.
Conclusie
Naast het buitengerechtelijke dwangakkoord en de WHOA kan met de huidige terugbetalingsregeling van de belastingdienst ook de surseance van betaling voor sommige ondernemingen met liquiditeitsproblemen een goede oplossing bieden.
Veelal zal dit het geval zijn bij bedrijven waarbij de kosten en baten op zich in evenwicht zijn, met weinig preferente schuldeisers buiten de belastingdienst en zonder overtallig personeel, waarbij de liquiditeitsproblemen met name veroorzaakt worden door één misgelopen project of één of meerdere grote onbetaalde vorderingen.
De kansen en risico’s van een surseance van betaling liggen anders dan bij een buitengerechtelijk akkoord of een WHOA, of een faillissement. Het is daarom van belang dat u zich goed laat adviseren, over welk herstructureringsmechanisme het beste werkt voor uw onderneming.
Meer weten over deze vorm van herstructureren of heeft u andere vragen? Meld u aan voor het gratis webinar herstructurering van ondernemingen of stel u vraag via onderstaand formulier.
