De praktijk leert dat implementatietrajecten van softwaresystemen over het algemeen langer duren dan van te voren is voorspeld. Gaandeweg ontstaan bijvoorbeeld problemen met de beschikbaarheid van het softwaresysteem, blijkt de interface gebruiksonvriendelijk of biedt het softwaresysteem toch onvoldoende ondersteuning aan de werkprocessen. De herstelwerkzaamheden om de problemen te verhelpen zorgen doorgaans voor vertraging, waardoor de oorspronkelijke overeengekomen opleveringstermijn niet wordt gehaald. In dit soort gevallen is het de vraag of het overschrijden van de opleveringstermijn consequenties heeft voor de leverancier. Dit hangt af van het karakter van de opleveringstermijn: een streefdatum of fatale termijn.
Datum: 03 januari 2024
Gewijzigd 29 december 2023
Geschreven door: Jan Willem van Aken
Leestijd: +/- 3 minuten
In IT-overeenkomsten wordt over het algemeen een streefdatum opgenomen. De streefdatum wordt doorgaans aangeduid als “Go live date” of “release date”. Als een leverancier een softwaresysteem na het verstrijken van de streefdatum nog niet heeft opgeleverd, schiet hij in principe niet direct tekort in de nakoming van de overeenkomst. Niettemin kan bij een aanzienlijke termijnoverschrijding worden aangenomen dat de leverancier alsnog tekortschiet. Zo werd bijvoorbeeld in een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam[1] geoordeeld dat een termijnoverschrijding van ruim een jaar onredelijk is. Deze leverancier kreeg een termijn om de ‘onvolkomenheden in het softwaresysteem’ (oftewel bugs) alsnog te verhelpen, op straffe van een dwangsom.
Vooral bij de implementatie van ‘custom made’ softwaresystemen zijn meestal streefdata terug te vinden in IT-overeenkomsten. Implementatietrajecten van dit soort softwaresystemen zijn doorgaans complex; voor een succesvolle implementatie is immers medewerking en input vanuit de afnemer vereist. Door deze complexiteit zijn vertragingen voorzienbaar en dient u hiermee als afnemer rekening te houden.[2] Van een fatale termijn (zie hierna) is dan ook niet zo snel sprake.
Goed contact met de leverancier is belangrijk. Inventariseer tezamen wat de mogelijke gevolgen van een vertraging kunnen zijn. Als eenmaal sprake is van vertraging is het aan te raden een nieuwe (fatale) opleveringstermijn overeen te komen. Te lang ‘doormodderende’ implementatietrajecten werken immers niet bevorderlijk voor het vertrouwen in het softwaresysteem en de leverancier.
Het alternatief van de streefdatum is de fatale termijn. Indien een leverancier een fatale termijn overschrijdt, schiet hij automatisch tekort. In dit geval kunt de overeenkomst met de leverancier in principe beëindigen (d.m.v. ontbinding) en mogelijk aanspraak maken op schadevergoeding, zonder dat eerst nog gelegenheid moet worden geboden voor herstel. Voor zover de prestaties niet ongedaan gemaakt kunnen worden, moeten in plaats daarvan vergoedingen worden betaald.
Indien u wenst een fatale termijn in een IT-overeenkomst op te nemen, dan is het raadzaam dit expliciet in de overeenkomst te benoemen. Zonder nadere toelichting wordt een opleveringstermijn in een IT-overeenkomst immers doorgaans als streefdatum aangemerkt. Ter illustratie kan een bepaling met daarin een fatale termijn als volgt worden geformuleerd:
“Het softwaresysteem zal op datum X worden opgeleverd. Deze opleveringstermijn betreft een fatale termijn, ofwel een uiterste opleverdatum. Na het verstrijken van deze opleveringstermijn is de leverancier van rechtswege, zonder voorafgaande ingebrekestelling, in verzuim.”
Waarschijnlijk zal alleen de leverancier van een simpele SaaS-oplossing, een softwaresysteem dat doorgaans in standaardpakketten wordt geleverd, akkoord gaan met een fatale termijn. Oplevering van een SaaS-oplossing is namelijk vergeleken een ‘custom made’ softwaresysteem vele malen eenvoudiger, omdat de SaaS-oplossing over het algemeen in standaardpakketten aan de afnemer wordt geleverd (denk bijvoorbeeld aan het officepakket Office 365, Hosted Exchange of het CRM-pakket Exact Online).
Als een leverancier een fatale termijn overschrijdt, dient u hier consequenties aan te verbinden. Anders vervalt uw recht om de overeenkomst te beëindigen en het recht om schadevergoeding te eisen.[3] Dit komt met name voor in situaties dat de leverancier steeds opnieuw de kans krijgt volledig na te komen en het implementatietraject daardoor te lang blijft ‘doormodderen’ en het fatale karakter van de opleveringstermijn vervalt.[4]
_________________________
[1] Rb Rotterdam op 14 augustus 2017, ECLI:NL:RBROT:2017:6180, r.o. 4.3.
[2] Hof ’s-Hertogenbosch op 3 november 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:4428 r.o. 3.7.1.
[3] Hof Amsterdam op 24 januari 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:200, r.o. 3.3.
[4] Rb Den Haag op 24 december, ECLI:NL:RBDHA:2014:16568, r.o. 4.20.
In IT-overeenkomsten zijn voornamelijk streefdata terug te vinden. De gevolgen voor een leverancier die een streefdatum overschrijdt, zijn veel minder ingrijpend dan wanneer een fatale termijn wordt overschreden. Wij kunnen u onder anderen helpen bij het kwalificeren van de opleveringstermijn of de daaraan te geven consequenties.