Om erachter te komen wat de importheffingen onder Trump voor u/uw onderneming tot gevolg kunnen hebben, bevat deze blog enkele controlevragen om te kijken wat uw huidige positie is. Bovendien staan er tips vermeld die mogelijk zo veel kunnen te voorkomen dat u/uw onderneming hier voornamelijk de dupe van wordt.
1. Controleer uw bestaande contracten: force majeure of change-of-law?
Een belangrijk uitgangspunt in het Nederlands recht is dat afspraken tussen partijen bindend zijn (pacta sunt servanda). Maar wat als onverwachte tariefmaatregelen uw positie drastisch veranderen?
Bekijk allereerst of uw contract een force majeure-clausule of een change-of-law-bepaling bevat. Force majeure (oftewel: overmacht) ziet vaak op onvoorziene omstandigheden waardoor nakoming door de schuldenaar tijdelijk of blijvend onmogelijk is. Op grond van artikel 6:75 BW is een tekortkoming niet toerekenbaar aan de schuldenaar als deze niet te wijten is aan zijn schuld én niet krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt. Met een beroep op overmacht kan de schuldenaar voorkomen dat hij aansprakelijk is voor schade als gevolg van de tekortkoming. Ook kan eventueel worden beargumenteerd dat vanwege de overmachtssituatie geen nakoming meer van hem (de schuldenaar dus) kan worden verlangd. Maar let op: hogere kosten alleen, zoals veroorzaakt door invoertarieven, kwalificeren in de regel niet als overmacht. Zeker niet nu de handelsoorlog al enige tijd gaande is en dergelijke maatregelen niet meer als abnormaal of onvoorzien worden beschouwd.
Een zogenoemde change-of-law-clausule biedt mogelijk wél uitkomst. Deze clausules wijzen expliciet aan wie het risico draagt van gewijzigde wet- of regelgeving, zoals bijvoorbeeld nieuwe invoerheffingen. Indien zo’n clausule ruim is geformuleerd, kunt u via die weg mogelijk heronderhandeling of aanpassing van de overeenkomst afdwingen.
2. Wat als er niets in de overeenkomst is opgenomen?
Als een overeenkomst geen specifieke bepalingen bevat over overmacht of wetwijzigingen (of deze bepalingen bieden vanwege hun formulering geen soelaas) geldt in principe dat u moet leveren tegen de afgesproken prijs – ook als dat verlies of gebrek aan marge oplevert. Alleen in uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld als levering bedrijfseconomisch onmogelijk is geworden, kan een beroep op onvoorziene omstandigheden (art. 6:258 BW) uitkomst bieden. In dat geval kan de rechter de overeenkomst wijzigen of deze geheel of gedeeltelijk ontbinden. Een overeenkomst via deze weg wijzigen is niet gemakkelijk. Een eerste stap is om uw rechtspositie te laten bepalen. Vervolgens is het gesprek aangaan met uw contractspartij vaak de meest logische stap om tot een effectieve oplossing te komen.
3. Nieuwe contracten? Houdt rekening met tariffs
Voor nieuw te sluiten overeenkomsten is het essentieel om het risico van importtarieven expliciet te adresseren. Gedacht kan worden aan specifieke bepalingen waarin contractpartijen afspraken maken hoe om te gaan met de onzekerheden omtrent tarieven en invoerheffingen. Het is daarbij ook mogelijk om een koppeling te maken met overmachtsbepalingen of change-of-law-clausules.
Gedacht kan worden aan:
- Het expliciet vastleggen wie de tarieven betaalt: verkoper of koper?
- Het opnemen van prijsaanpassingsmechanismen bij wijzigende invoerheffingen.
- Het overwegen van kostenverdeling (cost-sharing), bijvoorbeeld ieder de helft van het tarief.
- Het opnemen van een heronderhandelingsplicht bij grote prijsveranderingen.
Bovendien is het raadzaam om de tarieven separaat van de productprijs te benoemen. Zo voorkomt u discussies als tarieven wegvallen of wijzigen.
4. Bepaal uw positie en ga het gesprek aan
Of het nu gaat om bestaande contracten of nieuwe onderhandelingen: weet waar u staat. Laat uw contracten juridisch toetsen, bereid heronderhandelingen goed voor en overleg tijdig met uw zakenpartner.
